Paczkowski Szymon, *12 II 1962 Grudziądz, polski muzykolog. Po ukończeniu w 1986 studiów w Instytucie Muzykologii UW, został tamże zatrudniony w 1987 jako asystent, w 1996 adiunkt, prowadzi zajęcia z historii i analizy muzyki baroku, klasycyzmu i romantyzmu. W 1996 uzyskał tytuł doktora na podstawie dysertacji Nauka o afektach w myśli muzycznej I połowy XVII wieku, która zdobyła nagrodę II stopnia „Clio” Wydziału Historii UW. W 2012 habilitacja na podstawie rozprawy Styl polski w muzyce Johanna Sebastiana Bacha; od 2020 profesor uczelni. W latach 2019–21 był kierownikiem Zakładu Historii Muzyki Powszechnej w Instytucie Muzykologii UW. Od roku 2021 pełni funkcję kierownika Katedry Historii Muzyki w Instytucie Muzykologii UW; jest także Przewodniczącym Rady Naukowej Dyscypliny Nauk o Sztuce UW. Odbywał staże naukowe na uniwersytetach: we Fryburgu Bryzgowijskim (1991 u R. Dammanna i H.-H. Eggebrechta), w Londynie (1995) i Tybindze (1998–99 u M.H. Schmida) oraz w Nowym Jorku (2015–16). Odbył również liczne staże krótkoterminowe w Londynie (1995), Lipsku (2003) i Dreźnie (2009, 2013). Jest (lub był) członkiem komitetów i rad redakcyjnych czasopism muzykologicznych („Muzyka”, „Przegląd Muzykologiczny”, „Eighteenth-Century Music”) oraz interdyscyplinarnego półrocznika „Barok. Historia – Literatura – Sztuka”. Aktywnie uczestniczy w międzynarodowej współpracy muzykologicznej, m.in. jako członek grupy badawczej Bach Network (od 2009 członek Bach Network Council), członek American Bach Society i Neue Bach-Gesellschaft Leipzig. W roku 2006 był kierownikiem naukowym 12th Biennial International Conference On Baroque Music, który zorganizował na UW.
W pracy naukowej koncentruje się przede wszystkim na problemach historii kultury muzycznej wieków od XVII do XIX. Podejmuje tematy badawcze związane z szeroko rozumianą teorią, estetyką muzyki i kultury muzycznej w epoce baroku, także zagadnienia dotyczące historii opery w wiekach XVII, XVIII i XIX oraz problemy mecenatu artystycznego w kręgu dworu polsko-saskiego w Dreźnie w czasach tzw. unii polsko-saskiej (1697–1763). W szczególności zaangażowany jest w badania nad muzyką J.S. Bacha i jego związków z Polską.
Oprócz pracy dydaktycznej i naukowej zaangażowany jest w działalność artystyczną, organizatorską i popularyzacyjną; w latach 1982–89 był prezesem Chóru Akademickiego UW, w latach 1999–2001 jego pierwszym dyrygentem i kierownikiem artystycznym. Koncertował z tym chórem m.in. w Warszawie (Filharmonia Narodowa, Studio Koncertowe Polskiego Radia), Berlinie i Las Palmas, także w Moskwie. W sezonie 1992/93 był też konsultantem artystycznym Filharmonii Narodowej w Warszawie, z którą nadal współpracuje jako autor omówień filharmonicznych koncertów i prelegent. Jest autorem licznych tekstów programowych dla Teatru Wielkiego Opery Narodowej w Warszawie, Teatru Wielkiego w Poznaniu i Opery Wrocławskiej. Był także długoletnim współpracownikiem II Programu PR.
Nauka o afektach w myśli muzycznej I połowy XVII wieku, «Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis», Lublin 1998 (rozprawa doktorska)
Esposizione della teoria degli affetti nella „Musurgia universalis” di A. Kircher con esempi di musica italiana (Roma 1650), „Musica/Realtà” XI, 1990
O racjonalistycznych podstawach muzycznej teorii afektów w świetle filozofii Kartezjusza, „Barok” I, 1994
M. Mersenne’a koncepcja ekspresji uczuć w muzyce. „Musique accentuelle” na drodze do stworzenia języka naturalnego, «Prace Zakładu Powszechnej Historii Muzyki UW», z. 4: Z zagadnień barokowej teorii muzyki, Warszawa 1994
Teoria afektów A. Kirchera, „Muzyka” 1994 nr 4
Einige Bemerkungen zum Requiem C-dur von J.A. Hasse, w: J.A. Hasse und Polen, materiały z konferencji w Warszawie 10–12 XII 1993, red. I. Poniatowska i A. Żórawska-Witkowska, Warszawa 1995
Nadworny kompozytor króla polskiego i elektora Saksonii / Court Composer of the Polish King and Saxon Elector, w: Bach – kompozytor tysiąclecia / Bach – Composer of the Millenium, ks. programowa IV Festiwalu Muzycznego PR, 22–26 V 2000
Chopin and Bach, „Chopin in the World” [nr 14], Warszawa 2000
Der polnische Stil und J.S. Bachs „Bauern-Kantate”, «Arolser Beiträge zur Musikforschung», red. F. Brusniak, nr 9, 2001
Styl polski w muzyce Johanna Sebastiana Bacha, Lublin 2011 (rozprawa habilitacyjna); w jęz. angielskim: Polish Style in the Music of Johann Sebastian Bach, «Contextual Bach Studies» t. 6, Lahnam – New York – London 2017
hasła w: Encyklopedii Muzycznej PWM (Marpurg F.W., Mattheson J., Mersenne M. oraz w suplemencie Ban J.A.), także w MGG. Personenteil, 1999 (Adamowski-Familie, Arct-Familie)
recenzje naukowe (w „Muzyce”, „Baroku” i in.)
eseje i artykuły popularnonaukowe
recenzje nagrań płytowych
omówienia programów koncertowych
redakcje:
50 lat Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego, z I. Januszkiewicz-Rębowską, Warszawa 1998
J.A. Hasse w swojej epoce i we współczesności. Analiza źródeł i stylu, z A. Żórawską-Witkowską, Warszawa 2001 (w tym artykuł Der polnische Stil in der Musik des XVIII. Jahrhunderts); w jęz. niem. Johann Adolf Hasse in seiner Epoche und in der Gegenwart. Studien zur Stil- und Quellenproblematik, Warszawa 2002
Muzyka wobec tradycji. Idee – Dzieło – recepcja, ks. jubileuszowa dedykowana prof. Irenie Poniatowskiej w 70-te urodziny, Warszawa 2004 «Studia et Dissertationes Instituti Musicologiae Universitatis Varsoviensis» seria B, t. 14
Bach and Chopin. Baroque Traditions in the Music of the Romantics, Warszawa 2019
artykuły:
Claudio Monteverdi. Nauka o afektach i „seconda pratica”, „Przegląd muzykologiczny” 1 (2001)
Apoteoza muzyki: Ficino i „Orfeusz” Claudia Monteverdiego, w: Mit Orfeusza. Inspiracje i reinterpretacje w europejskiej tradycji artystycznej, red. S. Żerańska-Kominek, Gdańsk 2003
Kilka uwag w sprawie historii i libretta „Loterii” Stanisława Moniuszki, w: Teatr operowy Stanisława Moniuszki. Rekonesanse, red. M. Jabłoński, E. Nowicka, „Poznańskie Studia Operowe” t. 4, Poznań 2005
Motet „Singet dem Herrn ein neues Lied” BWV 225 Johanna Sebastiana Bacha – styl forma i znaczenie, „Muzyka” 50 (2005/2)
On the Problems of Parody and Style in the „Et resurrexit” from the Mass in B-Minor by Johann Sebastian Bach, „BACH – Journal of the Riemenschneider Bach Institute, Baldwin Wallace College, 37 (2006/2)
Bach and the Story of an „Aria tempo di Polonaise” for Joachim Friedrich Flemming, „BACH – Journal of the Riemenschneider Bach Institute”, Baldwin Wallace College, 38 (2007/2)
A Polonaise Duet for a Professor, a King, and a Merchant: on Cantatas BWV 205, 205a, 216 and 216a by Johann Sebastian Bach, „Understanding Bach”, 2 (2007)
Muzyka na dworze marszałka Jakuba Henryka Flemminga (1667–1728), w: Środowiska kulturotwórcze i kontakty kulturalne Wielkiego Księstwa Litewskiego od XV do XIX wieku, red. U. Augustyniak, Warszawa 2009
The role and significance of the polonaise in the ‘Quoniam’ of the B-minor Minor Mass, w: Exploring Bach’s B-minor Mass, red. Y. Tomita, R.A. Leaver i J. Smaczny, Cambridge 2013
Bach and Poland in the Eighteenth Century, „Understanding Bach” 10 (2015)
Aus der Geschichte der Musikbibliothek von Jacob Heinrich von Flemming, w: Musikgeschichte zwischen Ost und West: von der ‘musica sacra’ bis zur Kunstreligion. Festschrift für Helmut Loos zum 65. Geburtstag, red. S. Keym i S. Wünsche, Leipzig 2015
Der Königlich-Polnische und Kurfürstlich-Sächsische Hof Compositeur. Johann Sebastian Bach und seine Beziehungen zu Polen im 18. Jahrhundert, w: Zwei Staaten, eine Krone. Die polnisch-sächsische Union 1697–1763, red. F.-L. Kroll i H. Thoss, Berlin 2016
Christoph August von Wackerbarth (1662–1734) and His ‘Cammer-Musique’, w: Music Migration in the Early Modern Age: Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence, red. J. Guzy-Pasiak i A. Markuszewska, Warszawa 2016
The Polish-Saxon Episode in the Life of Gregor Joseph Werner, „Eighteenth-Century Music” 15 (2019/2)
Flemming i praska koronacja (1723) z perspektywy muzykologa, „Barok. Historia – Literatura – Sztuka” 26 (2019/1)
„The ideal of great music I created for myself”. Chopin, Bach and the Baroque musical tradition, w: Bach and Chopin. Baroque Traditions in the Music of the Romantics, red. Szymon Paczkowski, Warszawa 2019
Music and Diplomacy: The Correspondence of Marshal Jacob Heinrich Flemming and Other Records, 1700–1720. Part I: Count de Villio and the Non-musical Activities of some Viennese Castratos, „Musicology Australia” 42 (2019/2)
Music and Diplomacy: The Correspondence of Marshal Jacob Heinrich Flemming and Other Records, 1700–1720. Part II: The Wedding Ceremony of Friedrich August and Maria Josepha in Vienna (1719), „Musicology Australia” 43 (2020/1)
O muzyce w kręgu Aleksandra Józefa Sułkowskiego (1695–1762), „Muzyka” 66 (2021/3)
Francesco Ballerini’s opera licence for Vienna, „Early Music” 50 (2022/2)
