Neruda, Jan Křtitel Jiří

Neruda [nˊe~] Jan Křtitel Jiří, *ok. 1711 prawdopodobnie Rosice, †11 X 1776 Drezno, czeski skrzypek i kompozytor. Wykształcenie muzyczne otrzymał w Pradze, tamże pracował kilka lat jako skrzypek w orkiestrze teatralnej. Po odbyciu licznych podróży koncertowych osiadł w Dreźnie, gdzie w latach 1750–72 związany był ze słynną wówczas orkiestrą dworską; działał również jako pedagog. Dwaj synowie Nerudy – Ludvík i Antonín Bedřich byli od 1764 skrzypkami w orkiestrze dworskiej w Dreźnie.

Z bogatej spuścizny kompozytorskiej Nerudy zachowała się jedynie niewielka część, wiadomo jednak, że jest on autorem ok. 36 symfonii (w tym 4 zachowane), 14 koncertów instrumentalnych (w tym 3 koncerty skrzypcowe), 33 sonat triowych (w tym 6 Sonate a tre, wyd. Lipsk 1764), 2 dzieł religijnych, a także opery Les troqueurs. Kompozycje Nerudy reprezentują okres przejściowy między barokiem a klasycyzmem; mimo obecności cech stylistycznych muzyki baroku (basso continuo, opozycja tutti-solo w koncertach) zaznaczają się tendencje do rezygnacji z typowych dla niej krótkich, motywicznych fraz; widoczne są próby symetrycznego kształtowania melodyki w tematach, pojawiają się też symptomy samodzielnego prowadzenia głosów.

Literatura: Z. Pilková J.J. Neruda (c. 1711–1776), „Hudební věda” XXVII, 1990; Z. Pilková J.J. (Johann Georg) Neruda (1711–1776), w: Beiträge zur Musikgeschichte Ostmittel-, Ost- und Südosteuropas, red. H. Unverricht, Sinzig 1999.