Morton, Robert

Morton [mo:rtn], Mourton, Moriton, Robert, *ok. 1440, †po 1476(?), angielski kompozytor. W latach 1457–76 (?) był dworzaninem oraz śpiewakiem i instrumentalistą Filipa Dobrego i Karola Śmiałego, a od 1471 (72?) także kapelanem na dworze burgundzkim. Jego dane biograficzne są prawie nieznane. Wymieniają go w swych pismach J. Hothby i J. Tinctoris.

Morton komponował charakterystyczne dla szkoły burgundzkiej formy 3-głosowego rondeaux, niektóre z elementami motetu, ballady i chanson. Utwory te cechuje nawiązanie do techniki dyskantowej, wyrażającej się w melodyce typu pieśniowego z rozbudowanym głosem najwyższym, kontrastującym z pozostałymi (tenorem i kontratenorem, który często pełni już funkcję basu), ponadto klarowne rozczłonkowanie i przejrzysta faktura oraz wykorzystanie imitacji. W niektórych utworach Morton łączy zręcznie pieśniowość z techniką cantus firmus. W kompozycji Il sera pour vous conbatu pojawia się, prawdopodobnie po raz pierwszy, słynna w średniowieczu melodia L’homme armé.

Literatura: M. Bukofzer The First English Chanson on the Continent, „Music and Letters” XIX, 1938 oraz An Unknown Chansonnier of the 15th Century, „The Musical Quarterly” XXVIII, 1942; D. Plamenac The Second Chansonnier of the Biblioteca Riccardiana, „Annales Musicologiques” II, 1954; P. Gülke Das Volkslied in der burgundischen Polyphonie des 15. Jahrhunderts, w ks. pam. H. Besselera, red. E. Klemm, Lipsk 1961; H. Besseler Deutsche Lieder von R. Morton und Josquin, „Beiträge zur Musikwissenschaft” XIII, 1971.