Medici [m’ediczi] Lorenzo de’, zw. il Magnifico, Wawrzyniec Wspaniały, *11 I 1449 Florencja, †8 IV 1492 Careggi (k. Florencji), możnowładca, polityk, mecenas sztuki i literatury, poeta i śpiewak, syn Piera. Przyjaźnił się z członkami Akademii Florenckiej — M. Ficinem, G. Pico della Mirandolą i A. Polizianem. Na służbie Lorenza de’ Medici pozostawali m.in. A. Agricola, J. Ghislesin i przez długi czas H. Isaac, który skomponował muzykę do religijnego dramatu Lorenza San Giovanni e Paolo oraz — również do jego tekstów — cykl pieśni karnawałowych (obecnie zaginiony) i muzykę do lamentu na śmierć Lorenza de’ Medici — Quis dabit capiti meo aquam (sł. A. Poliziano). Do tekstów poetyckich Lorenza de’ Medici współcześni muzycy komponowali frottole, canzoni, canti carnascialeschi.
Literatura: L. Parigi Laurentiana. Lorenzo dei Medici cultore della musica, Florencja 1954; W.H. Rubsamen The Music for Quant’è bella giovinezza and other Carnival Songs by Lorenzo de’ Medici, w: Art, Science, and History in the Renaissance, red. C. Singleton, Baltimore 1968; H.W. Kaufmann Music for a Noble Florentine Wedding (1539), w: Words and Music, księga pamiątkowa A.T. Merritta, Cambridge (Massachusetts), 1972.
***
Medici [m’ediczi], Medyceusze, włoski ród kupiecki i bankierski, a od XVI w. książęcy, władający początkowo Florencją, a potem całą Toskanią. W XV w. pod ich rządami Florencja stała się kulturalną stolicą Italii i ojczyzną renesansu. Mecenat Medyceuszy odegrał wielką rolę w rozwoju architektury, rzeźby, malarstwa i muzyki, obejmując swym zasięgiem całą Toskanię. Istniały trzy linie rodziny, dwie z nich — wywodząca się od Cosima (1389–1464) oraz linia wielkich książąt Toskanii zapoczątkowana przez brata Cosima Lorenza (1395–1440) — odegrały największą rolę w historii Italii.
Literatura: A. Solerti Musica, ballo e drammatica alla corte medicea dal 1600 al 1637, Florencja 1905, przedr. Bolonia 1969; G.F. Young The Medici, Londyn 1909, przedr. 1930; B. Becherini Relazioni di musici fiamminghi con la corte dei Medici. Nuovi documenti, „La rinascita” IV, 1941; F. Schevill The Medici, Nowy Jork 1949, przedr. 1960; F.A. D’Accone The Singers of San Giovanni in Florence during the 15th Century, „Journal of the American Musicological Society” XIV, 1961; M. Fabbri Alessandro Scarlatti e il Principe Ferdinando dei Medici, Florencja 1961; A.M. Nagler Theatre Festivals of the M. 1539–1637, New Haven (Connecticut), 1964, przedr. 1976; Feste e apparati medicei da Cosimo I a Cosimo II, red. G. Bartelà, A. Tofani, Florencja 1969; F.A. D’Accone The Musical Chapels at the Florentine Cathedral and Baptistry during the First Half of the 16th Century, „Journal of the American Musicological Society” XXIV, 1971; H.M. Brown Psyche’s Lament. Some Music for the Medici Wedding in 1565, w: Words and Music, ks. pam. A.T. Merritta, Cambridge (Massachusetts), 1972; F. Hammond Musicians at the Medici Court in the Mid-Seventeenth Century oraz Musical Instruments at the Medici Court in the MidSeventeenth Century, «Analecta Musicologica» XIV, XV, 1974, 1975.
