Martino [mart’ynou] Donald James, *16 V 1931 Plainfield (New Jersey), †8 XII 2005 Antigua, amerykański kompozytor. W latach 1948–52 studiował kompozycję w Syracuse University u E. Bacona, w latach 1952–54 w Princeton University u R. Sessionsa i M. Babbitta; w latach 1954–56 kształcił się we Florencji pod kierunkiem L. Dallapiccoli. Swą karierę akademicką w zakresie nauczania kompozycji i teorii muzyki zapoczątkował w 1957 w Princeton University; w latach 1959–69 wykładał w Yale University, w latach 1969–81 w New England Conservatory of Music w Bostonie, w latach 1980–83 był związany z Brandeis University, od 1983 z Harvard University. Od 1981 członek Institute of the American Academy of Arts and Sciences i National Institute of Arts and Letters. Otrzymał liczne nagrody, m.in. w 1974 nagrodę Pulitzera za Notturno.
Twórczość Martina reprezentuje dodekafoniczny nurt w muzyce amerykańskiej po II wojnie światowej; w swych założeniach techniczno-kompozytorskich opiera się na kombinatoryjnym serializmie M. Babbitta (Martino należał do jego najzdolniejszych uczniów), ale wykazuje też wpływy serializmu europejskiego (zwłaszcza L. Dallapicoli). Technika serialna w utworach Martina idzie w parze z jego własnym ujęciem faktury (elementy punktualizmu, linearyzmu, bloki dźwiękowe) i artykulacji, co wyraża się w oryginalnych efektach sonorystycznych. Obok form swobodnych Martino sięga też do form o proweniencji klasycznej; w licznych utworach eksponuje technikę koncertującą.
Literatura: H. Weinberg D. Martino Trio, „Perspectives of New Music” II, 1963; B. Fennelly D. Martino „Parisonatina al’dodecafonia”, „Perspectives of New Music” VIII, 1969; W. Rothstein Linear Structure in the 12-Tone System. An Analysis of D. Martino’s „Pianissimo”, „Journal of Music Theory” XIV, 1980.
Kompozycje
Instrumentalne:
orkiestrowe:
Contemplations 1956
Mosaic for Grand Orchestra 1967
Ritorno 1976
Divertissements 1981
Koncert fortepianowy 1965
Koncert wiolonczelowy 1972
Triple Concerto na klarnet, klarnet basowy, klarnet kontrabasowy i orkiestrę, 1977
Koncert saksofonowy 1987
kameralne:
Sonata na klarnet i fortepian, 1951
Sette canoni enigmatici na różne zespoły kwartetowe instrumentów smyczkowych lub dętych, 1955–66
Kwartet na klarnet i instrumenty smyczkowe, 1957
Trio na skrzypce, klarnet i fortepian, 1959
Cinque frammenti na obój i kontrabas, 1961
Concerto na kwintet instrumentów dętych drewnianych, 1964
Notturno na flet piccolo, 2 flety, klarnet, klarnet basowy, skrzypce, altówkę, wiolonczelę, fortepian i perkusję, 1973
Kwartet smyczkowy 1983
Canzone e tarantella na klarnet i wiolonczelę, 1984
From the Other Side na flet, wiolonczelę, perkusję i fortepian, 1988
na instrumenty solo:
Piano Fantasy na fortepian, 1958
Pianissimo na fortepian, 1970
Impromptu for Roger na fortepian, 1977
Fantasies and Impromptus na fortepian, 1981
Suite in Old Form na fortepian, 1982
Suite of Variations on Medieval Melodies na wiolonczelę, 1952, zrewid. 1954
Quodlibets na flet, 1954
A Set for Clarinet 1954, zrewid. 1974
Fantasy-Variations na skrzypce, 1962
Parisonatina al’dodecafonia na wiolonczelę, 1964
B, A, B, B, IT, T na klarnet, 1966
Strata na klarnet basowy, 1966
Quodlibets II na flet, 1980
Wokalno-instrumentalne:
Separate Songs na głos i fortepian, sł. J. Joyce i A. Housman, 1951
Three Songs na głos i fortepian, sł. J. Joyce, 1955
Two Rilke Songs na głos i fortepian, 1961
Portraits na mezzosopran, bas baryton, chór i orkiestrę, sł. W. Whitman, E. Millay i E.E. Cummings, 1954
Anyone lived in a pretty how town na chór i fortepian na 4 ręce, sł. E.E. Cummings, 1954
Seven Pious Pieces na chór i fortepian lub organy, 1972
Paradiso Choruses na 12 głosów solowych, chór mieszany, chór dziecięcy, orkiestrę i taśmę, sł. Dante, 1974
The White Island na chór i orkiestrę, sł. R. Herrick, 1985
***
Augenmusik. A Mixed Mediocritique dla aktorki, tancerki, perkusistki i na taśmę, 1972
muzyka filmowa
Prace:
Claudio Spies: Tempi, „Perspectives of New Music” II, 1964
Notation in General. Articulation in Particular, „Perspectives of New Music” IV, 1965–66
The Source Set and Its Aggregate Formations, „Journal of Music Theory” V, 1961
String-O-Graph, Newtown (Massachusetts) 1979
178 Chorale Harmonizations of J.S. Bach. A Comparative Edition for Study, Newtown (Massachusetts) 1984, zrewid. 1985
