Marek z Płocka, działał w 1. połowie XVI w., polski teoretyk muzyki, muzyk, kaznodzieja, OP. Urodzony w Płocku, życie zakonne rozpoczął w klasztorze św. Mikołaja w Gdańsku. W 1514 decyzją kapituły prowincjonalnej przeniesiony do domu krakowskiego, gdzie prawdopodobnie kształcił się pod kierunkiem organisty Stanisława Krawczyka; w 1517 pełnił tam już funkcję kantora. Jego imię w dokumentach klasztornych pojawiło się po raz ostatni w 1518. Ukończony przez niego w tymże roku traktat Hortulus musices (rkp., Poznań, biblioteka oo. bernardynów) jest podręcznikiem teorii chorałowej. Autor omawia w nim typowe dla tego rodzaju piśmiennictwa zagadnienia, takie jak: definicje, klasyfikacja i geneza muzyki, nauka o dźwiękach i interwałach, zasady solmizacji, właściwości tonów kościelnych; podaje także charakterystykę dobrego kantora. Traktat stanowi – zgodnie z ówczesnymi zwyczajami – kompilację poglądów wcześniejszych teoretyków. Zawiera m.in. liczne zbieżności z pismami autorów niemieckich – U. Burcharda i J. Cochlaeusa, jednak w niektórych punktach wykazuje swoistość ujęcia. Np. problem cantus duralis, mollis i naturalis przedstawia Marek z Płocka w sposób zapowiadający już dualistyczną koncepcję sformułowaną znacznie później przez S. Heydena.
Literatura: M. Perz Nieznany polski traktat chorałowy Marka z Płocka (1518) oraz R. Świętochowski Identyfikacja postaci Marka z Płocka, „Muzyka” 1968 nr 4; E. Witkowska-Zaremba Toni i modi w teorii musicae planae I połowy XVI wieku, „Muzyka” 1983 nr 1; E. Witkowska-Zaremba Ars musica w krakowskich traktatach muzycznych XVI wieku, Kraków 1986.
