Logotypy UE

Krebs, Johann Ludwig

Biogram i literatura

Krebs Johann Ludwig, *10 X 1713 Buttelstedt, †1 I 1780 Altenburg, niemiecki kompozytor i organista, najstarszy syn Johanna Tobiasa. Początkowo uczył się muzyki u ojca. W 1726 został przyjęty do szkoły św. Tomasza w Lipsku. Jako uczeń J.S. Bacha studiował grę na klawesynie, skrzypcach i lutni; był sopranistą w chórze, występował w Collegium musicum, a później uczył się także kompozycji. W latach 1735–37 studiował prawo i filozofię na uniwersytecie w Lipsku. Równocześnie pomagał Bachowi w przygotowywaniu zespołu muzycznego przy kościele św. Tomasza i występował jako klawesynista w Collegium musicum. W latach 1737–43 był organistą w kościele mariackim w Zwickau. W 1740 ożenił się z Joanną Zofią Nacke. W 1744 został organistą na zamku w Zeitz, w 1756 – organistą na dworze księcia Friedricha von Gotha-Altenburg w Altenburgu. Pod koniec życia zaczął tracić wzrok. W pełnieniu obowiązków organisty pomagał mu wówczas syn Ehrenfried Christian Traugott. Wszyscy synowie J.L. Krebsa zostali muzykami: Johann Gottfried (1741–1814) był kantorem i organistą w Altenburgu, Carl Heinrich Gottlieb (1747–1793) – organistą w Eisenbergu, Ehrenfried Christian Traugott (1753–1804) – następcą ojca w Altenburgu.

J.L. Krebs, ceniony przez współczesnych jako organista, kompozytor utworów organowych i znawca instrumentu, był jednym z ulubionych uczniów J.S. Bacha, który zatrudniał go przy kopiowaniu swoich utworów. Niektóre z kompozycji mistrza zachowały się jedynie w przekazach pisanych ręką J.L. Krebsa (np. kantaty 37, 140 i 192). Obudziło to wątpliwości co do autorstwa – nie wyklucza się, że powstały one w efekcie współpracy obu muzyków. J.L. Krebs był jednym z najgorliwszych propagatorów stylu Bacha. Nie ograniczał się jednak do naśladownictwa. Styl jego kompozycji odpowiada okresowi przejściowemu, łącząc wpływy muzyki Bacha z elementami wczesnego klasycyzmu. Wydaje się jednak (zwłaszcza ze względu na zawsze wyczuwalne myślenie kontrapunktyczne), że bliższa była mu stylistyka Bacha (wśród kompozycji organowych znaleźć można nawet przykłady utworów wzorowanych na konkretnych dziełach mistrza). Zachowane utwory na instrumenty klawiszowe pozwalają przypuszczać, że J.L. Krebs zamierzał przygotować antologię kompozycji pisanych we wszystkich stosowanych wówczas stylach i formach. Na podstawie dostępnych dzieł J.L. Krebsa można stwierdzić, że był on rzetelnym i dobrze przygotowanym, chociaż mało oryginalnym kompozytorem.

Literatura: Ch.S. Terry J.S. Bach, Londyn 1928, 2. wyd. 1933; H. Löffler, J.L. Krebs. Mitteilungen über sein Leben und Wirken, „Bach-Jahrbuch” XXVII, 1930; R. Sietz Die Orgelkompositionen des Schülerkreises um J.S. Bach, „Bach-Jahrbuch” XXXII, 1935; H. Löffler J.T. Krebs, „Bach-Jahrbuch” XXXVII, 1940–48; W. Niemeyer J.L. Krebs, Bachschüler und Organist an der Marienkirche zu Zwickau, Zwickau 1953; K. Tittel Die Choralbearbeitungen für Orgel von J.L. Krebs, w: ks. pamiątkowa H. Engla, Kassel 1964; K. Tittel Welche unter J.S. Bachs Namen geführten Orgelwerke sind J. T. bzw. J.L. Krebs zuzuschreiben?, „Bach-Jahrbuch” LII, 1966; H. Schulze Das c-moll Trio BWV585 – eine Orgeltranskription J.S. Bachs?, „Deutsches Jahrbuch der Musikwissenschaft” XVI, 1974.

Kompozycje i edycje

Kompozycje:

Instrumentalne:

na organy:

8 preludiów i fug, rkp.

2 toccaty i fugi, rkp.

2 fantazje i fugi, rkp.

6 Präludien pro organo pleno, rkp.

2 preludia, rkp.

4 fantazje, rkp., m.in.: Fantasia a giusto italiano

16 fug, rkp., m.in. 1 na temat B-A-C-H

liczne opracowania chorałowe na organy lub inne instrumenty klawiszowe oraz na 1 instrument z towarzyszeniem organów

na inne instrumenty klawiszowe:

Erste Piece, bestehend In sechs Leichten, und nach dem heutigen gusto, Wohleingerichteten Preambulis, wyd. Norymberga 1740

Andere Piece, Bestehend In einer leichten (…) Suite, wyd. Norymberga 1741

Dritte Piece, Bestehend In einer (…) Ouvertüre, wyd. Norymberga 1741

Vierte Piece, Bestehend In einem leichten (…) Concerto, wyd. Norymberga 1743

Erste Lieferung der Clavier Übung bestehend in verschiedenen vorspielen und Veränderungen einiger Kirchen Gesänge…, , wyd. Norymberga b.r.

Clavier-Übung bestehend in einer (…) Suite (…) zweyter Th eil, wyd. Norymberga b.r.

Clavier-Übung bestehend in sechs Sonatinen (…) dritter Theil, wyd. Norymberga b.r.

Exercice sur le clavessin consistanten VI Suites, op. 4, wyd. Norymberga b.r.

Sonata na klawesyn, „Musikalisches Magazin”, wyd. Lipsk 1765

suita i 6 sonatin, „Musikalischer Almanach”, wyd. Lipsk 1783

ponadto w rękopisach:

6 partit

Suite pour le Clavecin

Koncert a-moll na 2 klawesyny

6 sonat

kameralne:

6 triów na 2 flety, skrzypce i b.c., wyd. Norymberga b.r.

6 sonat da camera na flet lub skrzypce i klawesyn, wyd.  Lipsk 1762

2 sonaty na flet lub skrzypce i klawesyn, wyd. Norymberga b.r.

ponadto w rękopisach:

2 sinfonie na 2 skrzypiec, altówkę i b.c.

3 sonaty na flet, skrzypce i b.c.

6 utworów solowych na skrzypce i b.c.

2 koncerty na lutnię, 2 skrzypiec, altówkę i wiolonczelę

koncert na klawesyn, obój, 2 skrzypiec, altówkę i b.c.

Fantazja à 4 na obój, 2 fortepiany i b.c.

Wokalno-instrumentalne:

msza F-dur, rkp.

2 Sanctus, rkp.

2 magnifikaty, rkp.

Oratorio funebre all’occasione della morte di Maria Gioseppa Regina di Polonia, rkp.

2 kantaty, rkp.

Aria, rkp.

3 motety, rkp.

 

Edycje:

Gesamt-Ausgabe der Tonstücke für die Orgel, 3 t., wyd. C. Geissler, Magdeburg 1849 (tamże pod imieniem J.L. Krebsa wydano 2 utwory J.T. Krebsa)

Trio D-dur na 2 flety lub skrzypce i b.c., wyd. H. Riemann, «Collegium Musicum» XXXI, Lipsk ok. 1910

Trio a-moll na 2 flety lub skrzypce i b.c., wyd. Th.W. Werner, „Nagels Musik-Archiv” LIX, Hanover 1934

Klavierübung, bestehend in verschiedenen Vorspielen und Veränderung einiger Kirchen Gesänge, wyd. K. Soldan, Lipsk 1937

Exercice sur le clavecin, op. 4 (wybrane utwory), wyd. K. Herrmann w: Leichte Tanzstücke, Hamburg 1949, z tego 2 utwory także wyd. L. Hoffmann-Erbrecht, «Organum» V, nr 32 i 34, Lippstadt 1965

J.L. Krebs Ausgewählte Orgelwerke, wyd. K. Tittel, «Die Orgel», 2. seria, XVIII, XX, XXI, XXVI, Lippstadt 1963–75

Sechs Kammersonaten, wyd. B. Klein, Lipsk 1963

motet Erforsche mich Gott, „Das Chorwerk” LXXXIX, 1963

tria: G-dur i h-moll, wyd. H. Ruf, Wilhelmshaven 1968

2 koncerty na lutnię i smyczki, wyd. R. Chiesa, Mediolan 1971

sonata na flet, skrzypce i b.c., wyd. E Nagel, Wolfenbüttel 1975

2 sonaty na flet, skrzypce i b.c., wyd. F. Nagel, Heidelberg 1975

koncert na klawesyn, obój, 2 skrzypiec, altówkę i b.c., wyd. K. Jametzky, Heidelberg 1976