Kondracki, Michał

Kondracki Michał, *5 X 1902 Połtawa, †27 II 1984 Glen Cove (k. Nowego Jorku), polski kompozytor. W latach 1923–27 studiował w konserwatorium w Warszawie u R. Statkowskiego i K. Szymanowskiego (kompozycja), H. Melcera-Szczawińskiego (fortepian). W latach 1927–30 odbył studia w Ecole Normale de Musique w Paryżu u P. Dukasa, P. Vidala i N. Boulanger, był też sekretarzem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu. Po powrocie do Warszawy zajmował się komponowaniem, krytyką i publicystyką muzyczną oraz działalnością społeczną. Był współorganizatorem i wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, wiceprezesem Stowarzyszenia Pisarzy i Krytyków Muzycznych, członkiem rady artystycznej Opery Warszawskiej, członkiem zarządów: Towarzystwa Miłośników Tańca Artystycznego i Towarzystwa im. K. Szymanowskiego. Zajmował się również zbieraniem folkloru muzycznego na Huculszczyźnie, Podhalu i Żywiecczyźnie. Wybuch wojny w 1939 zastał go na Morzu Śródziemnym. W 1940 dotarł do Brazylii i zamieszkał w Rio de Janeiro, gdzie współpracował z rozgłośnią radiową (m.in. cykl audycji muzycznych po śmierci I.J. Paderewskiego). W X 1943 wyjechał do Stanów Zjednoczonych i zamieszkał w Nowym Jorku, później osiedlił się w Sea Cliff pod Nowym Jorkiem, gdzie uczył prywatnie gry na fortepianie. Współpracował też z telewizją Voice of America, dla której przeprowadzał wywiady z polskimi artystami występującymi w Stanach Zjednoczonych. Był prezesem The Long Island Little Orchestra Society. W latach 1948–49 i w 1957–69 był korespondentem „Ruchu Muzycznego”. W 1960 przeniósł się do Glen Cove, gdzie mieszkał do końca życia. Kondracki był zamiłowanym podróżnikiem i wielkim miłośnikiem przyrody, i te cechy w dużym stopniu ukształtowały jego życie na emigracji. Kondracki miał dwuczłonowe nazwisko z przydomkiem Ostoya, którego jednak nigdy nie używał.

Kondracki należał do czołówki polskiej awangardy muzycznej w okresie międzywojennym. Bogata i zróżnicowana stylistycznie twórczość rokowała mu wysoką pozycję w muzyce europejskiej. Siła jego talentu sprawiła, że nie został ani epigonem K. Szymanowskiego, ani naśladowcą szkoły francuskiej, której zawdzięczał opanowanie współczesnej techniki kompozytorskiej. Twórczość Kondrackiego cechował ewolucjonizm przejawiający się w umiejętności wchłaniania i przetwarzania nowych prądów oraz urozmaiconym sposobie wykorzystania tworzywa ludowego. Utwory Kondrackiego charakteryzowały się rozmachem i żywiołowością, jędrną rytmiką, wyrazistą instrumentacją, później także liryzmem i nastrojowością. Przedwojenna twórczość Kondrackiego w znacznej części uległa zniszczeniu; po 1939 komponował niewiele, poświęcając się niemal wyłącznie pracy pedagogicznej. Na uwagę zasługuje też przedwojenny dorobek publicystyczny Kondrackiego, liczący kilkaset artykułów i recenzji muzycznych.

Literatura: Z. Jachimecki Muzyka polska 1796–1930, w: Polska, jej dzieje i kultura, red. A. Brückner, t. 3, Warszawa 1932; K. Regamey Michał Kondracki, „Muzyka” 1936 nr 1–6; A. Mrygoń Michał Kondracki, w: Muzyka źle obecna, red. K. Tarnawska-Kaczorowska, Warszawa 1989.