Klechniowska, Anna Maria

Klechniowska Anna Maria, zam. Sas, *15 IV 1888 Borówka (Wołyń), †26 VIII 1973 Warszawa, polska kompozytorka, pianistka i pedagog. Uczyła się w konserwatorium w Warszawie, m.in. u K. Jaczynowskiej (fortepian) i G. Roguskiego (teoria). W latach 1905–06 kontynuowała studia we Lwowie pod kierunkiem M. Sołtysa (fortepian, kompozycja) i S. Niewiadomskiego (harmonia), a następnie w konserwatorium w Lipsku u J. Pembaura (fortepian) i S. Krehla (kompozycja). W latach 1908–11 kształciła się w klasie fortepianu K. Czop-Umlauff w Krakowskim Instytucie Muzycznym. W latach 1911–17 studiowała u R. Heubergera i F. Schmidta w Musikakademie w Wiedniu. Przed  I wojną światową należała do kręgu bliskich znajomych K. Szymanowskiego. W latach 1918–39 prowadziła w Warszawie własne Kursy Muzyczne dla początkujących. W 1939 wyjechała do Paryża, gdzie pogłębiała studia w zakresie kompozycji u N. Boulanger. W latach 1945–47 przebywała w Łodzi; była kierownikiem działu muzycznego w Wydziale Kultury i Sztuki i profesorem klasy fortepianu w Ludowym Instytucie Muzycznym. Po przeniesieniu się do Warszawy w 1947 podjęła działalność twórczą, pedagogiczną i społeczną; była wizytatorem szkół muzycznych przy MKiS, kierowała sekcją muzyki dla dzieci przy Zarządzie Głównym ZKP. W 1950 otrzymała Nagrodę Muzyczną Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci, w 1955 Medal X-lecia PRL i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Z działalnością pedagogiczną Klechniowskiej wiąże się jej twórczość dydaktyczna, w której szczególnie ważną pozycję stanowi wielokrotnie wznawiana Szkoła na fortepian. Klechniowska próbuje w niej rozwiązać problem równoczesnego czytania nut na obu pięcioliniach w początkowym etapie nauki gry na fortepianie, w tym celu stosuje system bez kluczy; ponadto wprowadza stopniowo wiadomości z zakresu zasad muzyki. W utworach dydaktycznych sięga po motywy ludowe, np. w 20 łatwych utworach na fortepian; do muzyki ludowej nawiązuje również m.in. w Uwerturze weselnej (motywy krakowskie) i balecie furia (białoruskie). Na uwagę zasługują jej kompozycje dla dzieci, m.in. kantaty i muzyka baletowa. Część dorobku kompozytorki w rękopisach znajduje się w BN.

Literatura: Karol Szymanowski. Z listów, «Źródła pamiętnikarsko-literackie do dziejów muzyki polskiej», t. 5, oprac. T. Bronowicz-Chylińska, Kraków 1958; B. Smoleńska Ostatnia z kręgu Młodej Polski, „Ruch Muzyczny” 1974 nr 21.