logotypes-ue_ENG

Jahnke, Zdzisław

Biogram i literatura

Jahnke Zdzisław, *9 II 1895 Poznań, †7 VIII 1972 Poznań, polski skrzypek i pedagog, syn Edwina. Kształcił się początkowo pod kierunkiem ojca, od 1904 był uczniem A. Piecznikowa w Berlinie, w 1907 kontynuował naukę gry na skrzypcach u H. Marteau w konserwatorium w Genewie, a następnie ponownie w Berlinie w Königliche Hochschule für Musik. W latach 1910–13 uzupełniał studia w zakresie teorii i kompozycji u P. Ertla w Berlinie. 25 X 1903 odbył się pierwszy występ estradowy Zdzisława Jahnkego w Poznaniu. Od 1908 (debiut w Filharmonii Warszawskiej) rozpoczął karierę wirtuoza, występując w kraju i za granicą, m.in. w Berlinie, Monachium, Hamburgu, Kolonii, Genewie i Paryżu. W 1920 założył Kwartet Polski w składzie: Zdzisław Jahnke – I skrzypce, T. Gonet – II skrzypce (w latach późniejszych W. Witkowski oraz L. Kwaśnik), T. Szulc – altówka, D. Danczowski – wiolonczela. Przeszło 25-letnia działalność tego zespołu (do 1948), który reprezentował wybitny poziom artystyczny, występując w kraju i za granicą z repertuarem klasycznym, romantycznym i współczesnym, przyczyniła się do rozkwitu polskiej kameralistyki okresu międzywojennego. Obok pracy artystycznej Zdzisław Jahnke zajmował się także pedagogiką oraz brał czynny udział w organizacji życia muzycznego w Wielkopolsce i na Pomorzu. W 1920 objął klasę wirtuozerską gry na skrzypcach w Państwowej Akademii i Szkole Muzycznej (przemianowanej następnie na Państwowe Konserwatorium Muzyczne) w Poznaniu, gdzie w latach 1930–39 sprawował funkcję dyrektora. Był współzałożycielem Miejskiego Konserwatorium Muzycznego w Bydgoszczy (1927); w okresie międzywojennym występował także jako dyrygent. Okres okupacji spędził na ziemi kieleckiej. Po II wojnie światowej organizował pierwsze koncerty symfoniczne w Poznaniu, będące zapowiedzią późniejszej działalności filharmonii. W latach 1945–48 był rektorem poznańskiej PWSM, gdzie działał następnie przez szereg lat jako kierownik katedry instrumentów smyczkowych oraz profesor, prowadząc klasę skrzypiec, zespoły kameralne oraz orkiestrę symfoniczną. Był przewodniczącym i jurorem międzynarodowych konkursów lutniczych i skrzypcowych im. H. Wieniawskiego. Opublikował pedagogiczne utwory skrzypcowe oraz podręczniki gry skrzypcowej. Zajmował się również pracą edytorską, opracował pod względem wykonawczym kilkaset utworów polskiej i obcej muzyki skrzypcowej. Za swe wybitne zasługi otrzymał szereg nagród i odznaczeń, m.in. Nagrodę Artystyczną m. Poznania, Nagrodę SPAM oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Literatura: B. Ciszewski Zdzisław Jahnke, „Ruch Muzyczny” 1963 nr 4; 50 lat PWSM w Poznaniu, Warszawa-Poznań 1973; S. Stuligrosz Profesor Zdzisław Jahnke, „Kronika Miasta Poznania” 1974 nr 3.

Prace

Ćwiczenia w pozycjach na skrzypce, Warszawa 1938, Kraków 1951, 7. wyd. 1981

Studium gam na skrzypce, Poznań 1946, Kraków 1954, 8. wyd. 1984

Dwudźwięki na skrzypce, Kraków 1948, 8. wyd. 1981

Literatura skrzypcowa. Rys historyczny, z Z. Sitowskim, Kraków 1962