Jahnke, Zdzisław

Jahnke Zdzisław, *9 II 1895 Poznań, †7 VIII 1972 Poznań, polski skrzypek i pedagog, syn Edwina. Kształcił się początkowo pod kierunkiem ojca, od 1904 był uczniem A. Piecznikowa w Berlinie, w 1907 kontynuował naukę gry na skrzypcach u H. Marteau w konserwatorium w Genewie, a następnie ponownie w Berlinie w Königliche Hochschule für Musik. W latach 1910–13 uzupełniał studia w zakresie teorii i kompozycji u P. Ertla w Berlinie. 25 X 1903 odbył się pierwszy występ estradowy Zdzisława Jahnkego w Poznaniu. Od 1908 (debiut w Filharmonii Warszawskiej) rozpoczął karierę wirtuoza, występując w kraju i za granicą, m.in. w Berlinie, Monachium, Hamburgu, Kolonii, Genewie i Paryżu. W 1920 założył Kwartet Polski w składzie: Zdzisław Jahnke – I skrzypce, T. Gonet – II skrzypce (w latach późniejszych W. Witkowski oraz L. Kwaśnik), T. Szulc – altówka, D. Danczowski – wiolonczela. Przeszło 25-letnia działalność tego zespołu (do 1948), który reprezentował wybitny poziom artystyczny, występując w kraju i za granicą z repertuarem klasycznym, romantycznym i współczesnym, przyczyniła się do rozkwitu polskiej kameralistyki okresu międzywojennego. Obok pracy artystycznej Zdzisław Jahnke zajmował się także pedagogiką oraz brał czynny udział w organizacji życia muzycznego w Wielkopolsce i na Pomorzu. W 1920 objął klasę wirtuozerską gry na skrzypcach w Państwowej Akademii i Szkole Muzycznej (przemianowanej następnie na Państwowe Konserwatorium Muzyczne) w Poznaniu, gdzie w latach 1930–39 sprawował funkcję dyrektora. Był współzałożycielem Miejskiego Konserwatorium Muzycznego w Bydgoszczy (1927); w okresie międzywojennym występował także jako dyrygent. Okres okupacji spędził na ziemi kieleckiej. Po II wojnie światowej organizował pierwsze koncerty symfoniczne w Poznaniu, będące zapowiedzią późniejszej działalności filharmonii. W latach 1945–48 był rektorem poznańskiej PWSM, gdzie działał następnie przez szereg lat jako kierownik katedry instrumentów smyczkowych oraz profesor, prowadząc klasę skrzypiec, zespoły kameralne oraz orkiestrę symfoniczną. Był przewodniczącym i jurorem międzynarodowych konkursów lutniczych i skrzypcowych im. H. Wieniawskiego. Opublikował pedagogiczne utwory skrzypcowe oraz podręczniki gry skrzypcowej. Zajmował się również pracą edytorską, opracował pod względem wykonawczym kilkaset utworów polskiej i obcej muzyki skrzypcowej. Za swe wybitne zasługi otrzymał szereg nagród i odznaczeń, m.in. Nagrodę Artystyczną m. Poznania, Nagrodę SPAM oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.

Literatura: B. Ciszewski Zdzisław Jahnke, „Ruch Muzyczny” 1963 nr 4; 50 lat PWSM w Poznaniu, Warszawa-Poznań 1973; S. Stuligrosz Profesor Zdzisław Jahnke, „Kronika Miasta Poznania” 1974 nr 3.