Jacchini [jakkˊi:ni] Giuseppe Maria, *16 VII 1667 Bolonia, †2 V 1727 Bolonia, włoski kompozytor i wiolonczelista. W dzieciństwie należał prawdopodobnie do chóru przy bazylice S. Petronio w Bolonii, później przez kilka lat był alumnem seminarium duchownego przy tej świątyni. Kompozycji uczył go G.A. Perti, a gry na wiolonczeli – D. Gabrieli. W latach 1680–88 Jacchini był prawdopodobnie doraźnie angażowany jako wiolonczelista podczas dorocznych uroczystości ku czci patrona bazyliki (4 X), a od 1689 do rozwiązania zespołu w 1696 oraz od wznowienia działalności kapeli w 1701 do końca swego życia działał jako stały wiolonczelista S. Petronio. Jednocześnie pełnił funkcję kapelmistrza w Collegio dei Nobili oraz w kościele S. Luigi. W 1688 został członkiem bolońskiej Accademia Filarmonica.
Jacchini był przedstawicielem szkoły bolońskiej (związanej z bazyliką S. Petronio) i tak jak inni reprezentanci tego środowiska kompozytor tworzył wyłącznie utwory instrumentalne. Jego zainteresowanie skupiało się na sonatach (solowych i triowych) oraz koncertach (solowych i concerti grossi); są to utwory o budowie 3-częściowej z układem części: szybka-wolna-szybka. Będąc znakomitym wirtuozem, Jacchini często powierzał wiolonczeli odcinki solowe, dzięki czemu instrument ten uniezależniał się częściowo od partii basso continuo. Koncerty (trattenimenti) na 1 lub 2 trąbki, inspirowane umiejętnościami świetnego trębacza z kapeli bolońskiej G.P. Prandiego, nawiązują wyraźnie do dzieł G. Torellego. Jako wykonawca Jacchini zwracał uwagę umiejętnością akompaniowania, akordowego realizowania harmonicznej podstawy utworu.
Literatura W. Apel Italian Violin Music of the Seventeenth Century, Bloomington 1990; M. Vanscheeuwijck, The Cappella musicale of S. Petronio in Bologna under G.P. Colonna (1674-1695): history – organisation – repertoire, Bruksela 2003; G. Burnett, Bolognese Instrumental Music, 1660–1710. Spiritual Comfort, Courtly Delight, and Commercial Triumph, Londyn 2008.
Kompozycje
6 Sonate a violino e violoncello, et [2] a violoncello solo per camera op. 1, wyd. Bolonia ok. 1692, wyd. faks., Bolonia 2001
10 Sonate da camera a tre, e quattro stromenti, col violoncello obligato op.2, wyd. Bolonia 1695
8 Concerti per camera a violino, e violoncello solo col bosso, e nel fine 2 sonate a violoncello solo col bosso op. 3, wyd. Modena 1697
10 Concerti per camera a 3 e 4 stromenti, con violoncello obligato op. 4, wyd. Bolonia 1701
10 Trattenimenti per camera a 3, 4, 5 e 6 stromenti con alcune a una, e due trombe op. 5, wyd. Bolonia 1703
3 sonaty na skrzypce i wiolonczelę, wyd. w drukach zbiorowych, Bolonia ok. 1680 i 1700
W rękopisach w bibliotece bazyliki S. Petronio w Bolonii utwory na 1 lub 2 trąbki, 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i b. c.:
Sinfonia con tromba, 1690
Sonata con tromba, 1695
Da morto sonata eon trombe sordine, 1695
Sonata a 5 con tromba.
Edycje:
sonaty na wiolonczelę i bc., op. 1 nr 7 i 8, wyd. F. Vaticelli, Bolonia b.r.
A practical edition of the trumpet sonatas of G. Jacchini, wyd. A.L. Pickard, Ann Arbor, MI, 1975
Sinfonie, op. 5, nr 1 i 8, wyd. R.P. Block, Londyn 1978
Sonata B-dur für zwei Trompeten und Orgel, wyd. H. Wetzlar, Kassel 1983
Koncerty wiolonczelowe, op. 4 nr 2 i 9, wyd. D. Townsend, Nowy Jork 1986
Sonata na wiolonczelę i bc., op. 1, nr 8, wyd. G. Darmstadt, C. Lohff, Moguncja 2000
4 sonate per violoncello e b.c. : estratte dalle “Sonate”, op.1 e dai “Concerti per camera”, op. 3, wyd. A. Bares, Albese con Cassano 2008.