logotypes-ue_ENG

Hryniewiecka, Jadwiga

Biogram i literatura

Hryniewiecka Jadwiga, *20 VI 1903 Niżny Nowogród, †19 VI 1988 Warszawa, polska tancerka, choreograf, pedagog. W latach 1920–24 kształciła się w Szkole Umuzykalnienia S. i T. Wysockich w Warszawie, później w drezdeńskiej akademii M. Wigman i w Paryżu u Sauniera (akrobatyka). Jako tancerka debiutowała w 1921 recitalem na scenie Teatru Reduta w Warszawie. Do 1939 występowała z recitalami tanecznymi w Warszawie i innych miastach polskich. W 1933 brała udział w Międzynarodowym Konkursie Tańca w Warszawie i otrzymała dyplom honorowy. W latach 1934–36 była solistką, choreografem i pedagogiem baletu Teatru Wielkiego. Opracowała choreografię do oper Iris (muzyka P. Mascagni), Dybuk (muzyka L. Rocca), Poławiacze pereł (muzyka G. Bizet), Eros i Psyche (muzyka L. Różycki). Wykonywała wiele tańców solowych, np. taniec śmierci (Dybuk), taniec Lilith (Noc Walpurgi z Fausta, muzyka Ch. Gounod). W latach 1930–39 współpracowała jako choreograf z krakowskimi i warszawskimi teatrami operetkowymi (np. Król włóczęgów, muzyka R. Friml) i dramatycznymi (np. Widowisko rybałtowskie, muzyka R. Palester), opracowywała tańce dla siebie i dla uczennic własnej szkoły, którą prowadziła w latach 1933–39. Należała do najwybitniejszych w Polsce przedstawicielek tańca wyzwolonego. Odznaczała się dobrym opanowaniem ciała, dużą wyrazistością, umiejętnością przekazywania różnorodnych uczuć i operowania różnymi stylami tańca. Po II wojnie światowej zajęła się pracą pedagogiczną i choreograficzną w zawodowych i amatorskich zespołach tanecznych. Jako tancerka i jako choreograf specjalizowała się w tańcach polskich. W latach 1945–48 była baletmistrzynią Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego (m.in. Oberek, muzyka G. Bacewicz; Obertas, muzyka H. Wieniawski). W 1947 stworzyła i prowadziła z sukcesami (do 1965) Zespół Tańców Ludowych Zakładów Przemysłu Bawełnianego im. S. Harnama w Łodzi. Kierowała przez pewien czas amatorskim zespołem Starówka; W latach 1949–51 współpracowała przy tworzeniu zespołu Mazowsze, a w 1952–56 z zespołem Skolimów (m.in. mazur ze Strasznego dworu, muzyka S. Moniuszko; Suita tańców z XVI w. według Tabulatury Jana z Lublina). Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Honorową Odznaką m. Łodzi.

Literatura: B. Mamontowicz-Łojek Terpsychora i lekkie muzy, Kraków 1972; I. Turska Almanach baletu polskiego 1945–74, Kraków 1984; T. Wysocka Dzieje baletu, Warszawa 1970.