Hol, Rijk

Hol Rijk, Richard, właśc. R. Holle, *23 VII 1825 Amsterdam, †14 V 1904 Utrecht, holenderski dyrygent, kompozytor i pianista. Uczył się w szkole muzycznej w Utrechcie, a następnie w Amsterdamie (kompozycja u J.G. Bertelmana). W 1845 jako pianista odbył podróż koncertową po Holandii i Niemczech, a następnie osiadł w Amsterdamie, gdzie uczył gry na fortepianie. W 1856 został tamże dyrygentem chóru męskiego; od 1857 był ponadto kierownikiem i dyrygentem amsterdamskiego oddziału Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst. Po przeniesieniu się 1862 do Utrechtu kierował od 1863 tamtejszym oddziałem tego towarzystwa. Rozwinął wszechstronną działalność muzyczną, stając się czołową postacią życia kulturalnego w Utrechcie: prowadził orkiestrę miejską, w latach 1869–87 był organistą w katedrze, a od 1875 do 1904 dyrektorem szkoły muzycznej, w której do 1887 nauczał śpiewu, teorii i historii muzyki. W późniejszych latach życia jego zainteresowania skupiły się na dyrygenturze i kompozycji. Od 1886 do 1901 dyrygował orkiestrą Diligentia w Hadze, a od 1891 również orkiestrą Amsterdam Paleis voor Volksvlijt. Hol uprawiał także działalność pisarską; napisał książkę o Sweelincku, zamieszczał recenzje w czasopiśmie muzycznym „Caecilia”, a w latach 1894–1900 wydawał czasopismo „Het Orgel”. Rijk Hol posiadał liczne odznaczenia i wyróżnienia zarówno holenderskie, jak i zagraniczne, m.in. w 1878 został członkiem Académie Française.

Rijk Hol był jednym z najznakomitszych dyrygentów holenderskich. Uważany jest, obok J. Verhulsta i W.F.G. Nicolaia, za twórcę nowoczesnego życia koncertowego w Holandii. Wprowadzał do holenderskiego repertuaru dzieła Berlioza i współczesnych kompozytorów niemieckich. Język muzyczny jego utworów był zachowawczy, nie wykraczał poza normy wczesnego romantyzmu.

Literatura: H. Nolthenius Rijk Hol, Haarlem 1906; J. du Saar Het Collegium musicum ultrajectinum in de laatste honderd jaar, Utrecht 1941; E. Reeser Een eeuw Nederlandse muziek, Amsterdam 1950.