Hoffmann Johann Christian, *1683 Lipsk, †1 II 1750 Lipsk, czołowy przedstawiciel niemieckiej rodziny budowniczych instrumentów strunowych, działającej w XVII i XVIII w. w Lipsku. Jego dziadek, Veit (†21 V 1673 Lipsk), znany był jako twórca lutni i skrzypiec. Ojciec, Martin (*28 VIII 1654 Lipsk, †15 IV 1719 Lipsk), w czasie swej 30-letniej działalności był najbardziej cenionym w Lipsku budowniczym lutni, wiol, teorb, i skrzypiec; w odróżnieniu od syna Johanna Christiana swoje instrumenty sygnował autorskimi etykietami. Młodszy brat, Christian Gottlieb (*17 IV 1691 Lipsk, †27 IV 1735 Lipsk), budował lutnie, wiole, skrzypce oraz piszczałki organowe. Hoffmann, dwukrotnie żonaty (1710 i 1736), pozostał bezdzietny i na nim zakończyła się historia działalności rodziny.
Do instrumentów budowanych przez Hoffmanna należą: teorby, lutnie, wiole, skrzypce, altówki, wiolonczele, wiolonczele piccolo i kontrabasy. Ok. 1712–41 był budowniczym instrumentów króla polskiego i elektora saskiego Augusta II Mocnego, a następnie Augusta III. Funkcja ta zobowiązywała go do dostarczania kapeli drezdeńskiej instrumentów własnej produkcji. Przyjaźnił się z J.S. Bachem i pod jego wpływem zbudował 5-strunowy instrument (C G d a e1), pośredni między altówką a wiolonczelą, trzymany jak skrzypce; w dziełach J.S. Bacha instrument ten występuje pod nazwą violoncello piccolo. Ponadto zajmował się odnawianiem dawnych instrumentów, np. w 1734 konserwował na zlecenie J.S. Bacha instrumenty smyczkowe w Thomaskirche i Neukirche w Lipsku. Najwybitniejszy uczeń Hoffmanna to J.G. Schmidt, budowniczy skrzypiec. Ok. 40 instrumentów przez niego zbudowanych znajduje się w muzeum instrumentów uniwersytetu w Lipsku. Już za życia Hoffmann zyskał sławę i uznanie jako największy wśród niemieckich budowniczych instrumentów strunowych XVIII w. Instrumenty jego produkcji cechuje piękno formy korpusu, użycie doskonałego materiału oraz wokalne właściwości dźwięku.
Literatura: D. Badiarov The Violoncello, Viola da Spalla and Viola Pomposa in Theory and Practice, „The Galpin Society Journal” 2007 nr 60.
