Hamal, Jean Noël

Hamal [am’al], Jean Noël, *23 XII 1709 Liège, †26 XI 1778 Liège, niderlandzki kompozytor, syn Henri Guillaume’a. Początkowo jako chórzysta katedry St-Lambert w Liège uczył się u ojca. W latach 1728–31 studiował kompozycję u G. Amadoriego w Rzymie. W 1731 został muzykiem katedry w Liège, a w 1738 otrzymał tamże stanowisko dyrektora muzyki. W latach 1749–50 ponownie odbył podróż do Włoch (Rzym, Neapol), gdzie nawiązał kontakty z N. Jommellim i F. Durantem. Do ok. 1752 organizował wraz z ojcem, a następnie samodzielnie concerts spirituels w ratuszu w Liège, podczas których prawdopodobnie wykonywano również jego własne utwory.

Hamal był kompozytorem wszechstronnym, choć z racji stanowiska w katedrze w Liège tworzył głównie muzykę religijną, która stanowiła stylistyczną syntezę elementów włoskich i francuskich (włoski styl koncertujący, francuska deklamacyjność). Cztery opery komiczne do librett w dialekcie walońskim przyniosły mu znaczny sukces, ale Hamal przeszedł do historii muzyki jako prekursor symfoniki klasycznej. Jego uwertury op. 1 i 2 oraz sonaty op. 3 mają 3-cz. konstrukcję, wzorowaną na formie włoskiej sinfonii; panuje w nich budowa okresowa i zaznacza się przezwyciężanie stylu galant.

Literatura: V.F. Dwelshauvers La forme musicale, embryon de sonate, adoptée par J.N Hamal dans son opus I doit-elle être considérée comme une antériorité aux „Sonates a tre” de Stamitz, w ks. kongresu archeologów i historyków belgijskich, Liège 1909; C. Bellaigue Un opéra comique wallon du XVIII^e siècle: „Le voyage de Chaudfontaine”, „Revue des Deux Mondes” XCI, 1921; M. de Smet J.N. Hamal (1709–1778), chanoine impérial et directeur de la musique de la cathédrale Saint-Lambert de Liège. Vie et oeuvre, «Acadamie Royale de Belgique, Classe des Beaux-Arts, Mémoires» XI, Bruksela 1959 (zawiera pełny wykaz utworów Hamala).