Guy de Coucy

Guy de Coucy [gi d^e kusˊi], Couci, Gui de Torot, zw. także Chastelain de Coucy, *ok. 1165 Pikardia południowa, †V (VI ?) 1203, północno-francuski truwer.

Działał od ok. 1186. Był zarządcą zamku (châtelain) w Coucy (k. Soissons, depart. Aisne), nie jest jednak pewne, czy pochodził z rodu właścicieli Coucy. Niekiedy identyfikuje się go z Gui de Ponceaux, przyjacielem Gace Brulégo. Identyfikacja jego postaci budziła liczne kontrowersje. W 1190 Guy de Coucy uczestniczył w III wyprawie krzyżowej. Brał również udział w IV krucjacie (1202) i zmarł na Wschodzie. Źródłem wiadomości o jego życiu (nie zawsze jednak wiarogodnym) jest poemat powieściowy Roman du Chastelain de Couci et de la Dame de Fayel Jakemona (Jakemésa) Sakesepa (ok. 1300), cytujący 5 jego pieśni. Guy de Coucy jest również wspomniany jako autor pieśni krzyżowców Li nouviaus tens et mais et violete w Roman de la Rose (1227–29) Jeana Renarta, w Roman de la Violette Gerberta de Montreuil (pieśń A vous, amant, plus qu’a nule autre gent) oraz w Roman de la Chastelaine de Vergi. Jedną z przypisywanych mu pieśni (Quant li rossignols jolis) cytuje i omawia jako przykład cantus coronatus również Johannes de Grocheo. Wszystkie te wzmianki dowodzą, że Guy de Coucy był poetą i kompozytorem znanym i bardzo popularnym, a jego pieśni były śpiewane jeszcze z początkiem XIV w. W licznych przekazach zachowało się pod jego imieniem blisko 30 tekstów pieśni wraz z melodiami, nie wszystkie jednak mogą być jemu przypisywane z całą pewnością. Teksty, składające się w większości ze strof izometrycznych, zbudowanych z 10-sylabowych wierszy, wykazują silne oddziaływanie zasad poetyki prowansalskiej: zastosowanie rymowanych słów wewnątrz strofy i połączenie strof sąsiednich poprzez użycie jednakowych wyrazów na końcu jednej i początku następnej strofy. Do melodii niektórych utworów Guya de Coucy, nacechowanych prostotą i naturalnością, liczni poeci (m.in. Thibaut de Champagne) pisali własne teksty na zasadzie kontrafaktur.

Literatura: F. Michel, F.-L. Perne Les chansons du Châtelain de Coucy, Paryż 1830; F. Fath Die Lieder des Castellans von Coucy, Heidelberg 1883; J. Bédier, P. Aubry Les chansons de croisade, Paryż 1909; P. Aubry, A. Jeanroy Le chansonnier de l’Arsenal, Paryż 1909; Le Roman du Castelain de Couci et de la Dame de Fayel, wyd. J. E. Matzke, M. Delbouille, Paryż 1936; T. Karp The Works of Châtelain de Coucy, 2 t., Nowy Jork 1960; A. Lerond Chansons attribuées au Châstelain de Couci, Paryż 1964.