Guiraut Riquier

Guiraut Riquier [girˊa^ut rikjˊer], *ok. 1230 Narbonne, †ok. 1292, przedstawiciel ostatniej generacji trubadurów prowansalskich. Powszechnie był uważany za ostatniego trubadura, jednak nowsze badania ujawniły obfitą twórczość Guilhelma de Cerveri z Girone, działającego w tym samym okresie. Do 1270 przebywał w Narbonne, gdzie jego pierwszym protektorem był wicehrabia Almaryk IV. W tym czasie powstała znaczna część pieśni Guirauta Riquiera (m.in. planh Pies de tristor, marritz e doloiros na śmierć Almaryka IV, 1270) reprezentujących wszystkie gatunki kultywowanej przez trubadurów pieśni lirycznej. Niektóre z nich Guiraut Riquier szczególnie rozwinął, m.in. rozbudował wątek fabularny w pastourelle, stworzył jako odpowiednik alby wieczorną pieśń serena, wprowadził nowy typ canso, tzw. canso redonda. Przez 10 lat pozostawał na dworze króla Kastylii Alfonsa X El Sabio, poświęcając mu pieśni pochwalne. Skupił się wówczas głównie na tematyce moralizatorskiej i politycznej, komponując liczne sirwenty. Ponadto na zamówienie króla Kastylii napisał w 1274 utwór Pos Deus m’a dat saber, w którym przeprowadził podział artystów na 4 grupy: kuglarzy występujących na jarmarkach, żonglerów wykonujących pieśni trubadurów, autorów poezji i muzyki oraz „doctores de trobar” – najbardziej utalentowanych trubadurów. Po 1279 działał prawdopodobnie na dworze Henryka II, hr. Rodez. Pod koniec życia napisał szereg pieśni religijnych, wyróżniających się bogatą melizmatyką. Ogółem zachowało się 89 utworów Guirauta Riquiera z lat 1254–92; 48 pieśni, przeważnie wykazujących budowę kanzony, posiada notację muzyczną.

Literatura: J. Anglade Le troubadour Guiraut Riquier, étude sur la décadence de l’ancienne poésie provençale, Bordeaux 1905; J. Anglade Epître du troubadour Guiraut Riquier de Narbonne à un de ses amis de Majorque (1266), w ks. pamiątkowej A. M. Alcovera, Palma 1932.