Guiot de Provins

Guiot de Provins [gij´o~], *ok. 1145, †po 1208, truwer z północnej Francji. Wiele podróżował służąc na licznych dworach, m.in. w 1184 na dworze Fryderyka Barbarossy w Moguncji. Przez dłuższy czas pozostawał też w służbie hrabiego Szampanii, rezydującego w Provins. Jako uczestnik III wyprawy krzyżowej dotarł do Syrii i Palestyny. Wówczas zapewne powstała jego pieśń Mout avrai lonc tens demouré (zachowana w dwóch wersjach melodycznych). Ok. 1195 wstąpił do zakonu benedyktynów; z tego okresu pochodzą dwa jego utwory o treści moralizatorskiej La Bible Guiot (1208), w której zawarł szereg wiadomości autobiograficznych, i L’armure du chevalier. Jest również autorem sześciu zachowanych do dziś pieśni powstałych w latach 1170–90, wśród nich Ma joie premeraine, której melodia posłużyła za model pieśni Ich denke under wîlen Friedricha von Hausen. Mimo to przypuszcza się, że twórczość Guiota de Provins, reprezentująca wczesny etap działalności truwerów i oparta w dużej mierze na wzorach niemieckiego minnesangu, nie zyskała większej popularności. Z całej zachowanej jego spuścizny poetycko-muzycznej tylko 4 utwory mają notację muzyczną; są to obie wymienione wyżej pieśni oraz Mout me merveil de ma douce dame et de moi. Guiotowi de Provins przypisywano również autorstwo Les ouselés de mon pais; twórcą tego utworu był jednak Gace Brulé. Guiot de Provins jest niekiedy identyfikowany z następcą Chrétiena de Troyes, którego Wolfram von Eschenbach nazywa „Kyot der Provenzâl”.

Literatura: A. Baudler Guiot von Provins, Halle 1902 (dysertacja); J. Orr Les oeuvres de Guiot de Provins, poète lyrique et satirique, «Publications de l’université de Manchester», série française I, Manchester 1915; F. Gennrich Grundriss einer Formenlehre des mittelalterlichen Liedes, Halle 1932; Ph. A. Becker Kyot der Provenzale, „Romanische Forschungen” LIX, 1947; M. Delbouille Du nouveau sur „Kyot der Provenzâl”, „Marche romane” III, 1953; W. Mohr Wolframs Kyot und Guiot de Provins, w ks. pam. H. de Boora, Tybinga 1966; R. J. Taylor The Art of the Minnesinger, Cardiff 1968; J. C. Payen Sens et structure d’une chanson courtoise: „Molt avrai lonc tans demoré” de Guiot de Provins, „Cahiers de civilisation médiévale“ XII, 1969.