Gomis, José Melchor

Gomis, Gomiz, José Melchor, właśc. J. M. Gomis y Colomer, *6 I 1791 Onteniente (k. Walencji), †26 VII 1836 Paryż, hiszpański kompozytor. Przez 7 lat, od wczesnego dzieciństwa, związany z chórem klasztornym w katedrze w Walencji, gdzie był uczniem V. Martina y Solera. Później uczył się kompozycji u katalońskiego zakonnika Pierre Ponsa. W wieku 21 lat Gomis został dyrygentem orkiestry wojskowej w Walencji, a po 4 latach – w Barcelonie. W 1817 przybył do Madrytu; w 1822 wykonano tam jego pierwszą operę La aldeana. Gomis – związany dotychczas z wojskiem królewskim – stanął po stronie rewolucji mającej obalić panowanie Ferdynanda II i napisał hymn na cześć jej wodza, generała R. de Riego y Nuñeza, oraz wiele pieśni patriotycznych. Zmuszony do ucieczki po stłumieniu rozruchów, przybył w 1823 do Paryża i utrzymywał się z lekcji śpiewu; w 1825 opublikował tam Méthode de solfège et de chant. W latach 1826–29 przebywał w Londynie, gdzie wydano szereg jego utworów, a w 1827 Philharmonie Society wykonało L’inverno. Z powodu złego stanu zdrowia
w 1829 powrócił do Paryża; w 1830 i w 1831 wystawiono tu jego opery: Aben-Humeya oraz Le diable à Séville. Pracę Gomisa nad operą Le comte Julien przerwała śmierć. Gomis przyjaźnił się z wieloma wybitnymi kompozytorami, m.in. z Rossinim, który zachwycał się jego kompozycjami. H. Berlioz napisał po śmierci Gomisa obszerny artykuł („Gazette musicale” z 7 VIII 1836).

Twórczość Gomisa odegrała poważną rolę w kształtowaniu się hiszpańskiej muzyki scenicznej w XIX w. Wyszedłszy od zarzueli, zwrócił się Gomis ku operze komicznej w typie włoskim. Jego opery, przesycone elementami narodowymi muzyki hiszpańskiej, osiągnęły poważne sukcesy, zwłaszcza Le portefaix, wystawiana w Belgii, Niemczech (pt. Gaspare ou le portefaix de Grenade w Berlinie), w Danii, na Węgrzech, a także w Polsce. Ceniony był we Francji, w Londynie zdobył uznanie utworami kantatowymi. Język muzyczny Gomisa obfituje w obiegowe formuły, jednak oryginalność w stosowaniu motywów hiszpańskich muzyki ludowej świadczy o bliskości ideałom romantycznym.

Literatura: J. Dowling José Melchior Gomis, Madryt 1973.