Gheyn [chejn] Matthias van den, Van den Gheyn, Ghein, Gein, Gheine, Gheineus, *7 IV 1721 Tirlemont (Brabancja), †22 VI 1785 Leuven, flamandzki wirtuoz gry na carillon, organista, kompozytor i teoretyk.
Pochodził ze znanej rodziny ludwisarzy, działającej od XV do XIX w. W 1741 Gheyn został organistą, a w 1745 także carillonistą kościoła St-Pierre w Leuven, gdzie działał do końca życia. Następcą Gheyna na stanowisku organisty kościoła St- Pierre był prawdopodobnie jego syn, Josse Thomas van den Gheyn (*1752).
Gheyn, zaliczany do najwybitniejszych wirtuozów carillonu, znany był z błyskotliwych improwizacji; muzyce na ten instrument nadał formę o kunsztownej konstrukcji i wysokich walorach artystycznych (preludia). Jego fugi organowe i sonaty klawesynowe wskazują na wpływy Händla.
Literatura: X. van Elewyck M. van den Gheyn, le plus grand organiste et carillonneur belge du XVIIIe siècle, Paryż 1862, Utrecht 21972; G. van Doorslaer Les van den Gheyn, fondeurs de cloches, canons, sonnettes et mortiers, à Malines, Antwerpia 1910.
Kompozycje
12 petites sonates pour l’orgue ou le clavecin et violon, Leuven b.r.
Suites pour le clavecin, Leuven 1750
Six divertiment [!] pour le clavecin, Leuven b.r., Londyn 1760
rkp. ok. 50 utworów w bibliotece Conservatoire Royal de Musique w Brukseli, m.in. preludia i fugi na carillon, preludia i fugi organowe, utwory klawesynowe: sonaty, arie, ronda, marsze, menuety.
Prace
Fondements de la basse continuë, avec les explications en françois et en flamand. Deux leçons et douze petites sonates…, wyd. Leyven ok. 1764
Traité d’harmonie et de composition, wyd. Leuven 1783
Edycje
Recueil de productions légèrens pour clavecin ‘ (ou piano) de M. van den Gheyn, wyd. X. van Elewyck, Bruksela 1863
Morceaux fugués de M. van den Gheyn, wyd. X. van Elewyck, J. N. Lemmens, Bruksela 1865
6 suit i 6 divertimenti klawesynowe, 2 preludia organowe, 2 preludia na carillon, w: Collection d’oeuvres composées par d’anciens et célèbres clavecinistes flamands, t. 1, wyd. X. van Elewyck, Bruksela 1877
pojedyncze utwory w różnych antologiach, m.in. w Les Maîtres anciens néerlandais, t. 2 i 3, Paryż 1945, 2. wyd. 1949
