Gevaert, François Auguste

Gevaert [chefa:rt] François Auguste, *31 VII 1828 Huysse (k. Oudenaarde), †24 XII 1908 Bruksela, belgijski kompozytor, pedagog i badacz muzyki. W 1841 studiował grę na fortepianie, harmonię i kompozycję w konserwatorium w Gandawie, a następnie uczył gry na fortepianie i przez wiele lat był organistą w tamtejszym kolegium Jezuitów. Po otrzymaniu w 1847 I nagrody za kantatę België na konkursie zorganizowanym przez Towarzystwo Sztuk Pięknych w Gandawie oraz Prix de Rome za kantatę Le roi Lear studiował za granicą (Hiszpania, Włochy, Niemcy); wyjechał w 1849 do Paryża, gdzie w Théâtre Lyrique i Opéra-Comique wystawiał swoje dzieła sceniczne, spośród których szczególnym powodzeniem cieszyła się Georgette. Na lata 1855–65 przypada największa aktywność kompozytorska Gevaert. W latach 1867–70 Gevaert był dyrektorem Opery paryskiej. W 1870 powrócił do Belgii, w 1871 został następcą F.-J. Fétisa na stanowisku dyrektora konserwatorium w Brukseli. Tu rozwinął szeroką działalność pedagogiczną i organizacyjną, przeobrażając tę placówkę w potężny ośrodek dydaktyczno-naukowy. Założył Société des Concerts du Conservatoire, specjalizujące się w urządzaniu koncertów historycznych. W tym czasie powstają też jego najcenniejsze prace z zakresu historii i teorii muzyki dawnej. Zajmował się także działalnością edytorską, wydając głównie zabytki muzyki dawnej. Gevaert był również królewskim kompozytorem i dyrygentem, w 1907 otrzymał tytuł barona. Był członkiem Académie Royale de Belgique w Brukseli, Institut de France w Paryżu i Königliche Akademie w Berlinie.

Prace historyczno-teoretyczne Gevaerta wyznaczyły kierunki dalszego rozwoju badań w zakresie muzyki liturgicznej, a w szczególności przyczyniły się do powstania pojęcia historii kultury muzycznej – przez włączenie w orbitę badań związków muzyki z historią kultury. Gevaert zapoczątkował również ścisłą współpracę muzykologów z filologami, która doprowadziła do stałych odtąd związków pomiędzy obiema dyscyplinami naukowymi. Ważne znaczenie historyczne mają także tezy Gevaerta dotyczące nowego spojrzenia na rolę Grzegorza I jako kodyfikatora i twórcy zasad śpiewów liturgicznych. W wyniku działalności kompozytorskiej i pedagogicznej Gevaerta powstały jego prace teoretyczno-dydaktyczne, z których największe znaczenie mają podręczniki z zakresu instrumentacji.

Literatura: F. Dufour Le baron François Auguste Gevaert, Bruksela 1909; E. Closson Gevaert, Bruksela 1929; L. Dubois Notice sur François Auguste Gevaert, „Annuaire de l’Académie Royale de Belgique” 1930; Ch. van den Borren Geschiedenis van de Muziek in de Nederlanden, Antwerpia 1951; J. Subira Epistolario de F. A. Gevaert y J. de Monasterio, „Anuario musical” XVI, 1961.