Logotypy UE

Felczyński (rodzina)

Biogram

Felczyński, rodzina polskich ludwisarzy z Kałusza (woj. Stanisławowskie, obecnie Ukraina) i Przemyśla. Pierwszym jej przedstawicielem był Michał I (*1788 Poznań, †1883 Kałusz), założyciel odlewni dzwonów w Kałuszu (1808), którą potem przejął jego syn Michał II (*1806 Kałusz, †1850 Kałusz) i wnuk Franciszek (*1828 Kałusz, †1923 Kałusz). Do 1939 ludwisarnię „Bracia Felczyńscy, odlewnia dzwonów w Kałuszu”(od 1920 także z filią w Przemyślu) prowadzili czterej synowie Franciszka: Ludwik (*1874 Kałusz, †1957 Przemyśl), który w 1937 założył własną odlewnię dzwonów w Przemyślu; Michał III (*1878 Kałusz, †1937 Kałusz), a po jego śmierci syn Eugeniusz (*1915, †1977 Przemyśl); Jan (*1887 Kałusz, †1948 Przemyśl) oraz Kajetan (*1889 Kałusz, †1955 Przemyśl). Po II wojnie światowej do 1955 firmę z siedzibą w Przemyślu prowadzili wspólnie bracia Ludwik, Jan i Kajetan wraz z bratankiem Eugeniuszem. W 1956 Eugeniusz otworzył „Odlewnię dzwonów Eugeniusz Felczyński Przemyśl-Ostrów”, którą od jego śmierci do 2004 prowadziła żona Waleria (*1918 Wieliczka) wraz z synem Januszem (*1951 Przemyśl). Od 2005 „Odlewnia Dzwonów Janusz Felczyński” prowadzona jest przez Janusza Felczyńskiego i jego syna Macieja. Natomiast dwaj synowie Jana, Wacław (*1923 Kałusz) i Tadeusz (*1930 Kałusz), założyli artystyczny warsztat ludwisarski w Taciszewie k. Gliwic. Drugą działającą obecnie w Przemyślu ludwisarnię założył (1950) pochodzący z innej gałęzi rodziny Felczyńskich Jan (*1899 Kałusz, †1979 Przemyśl) i prowadził jego syn Adolf (*1925 Kałusz), dziś tradycję odlewniczą kontynuuje rodzina Olszewskich.

Pierwszy zanotowany w rodzinnej kronice Felczyńskich Wielki Złoty Medal firma braci Felczyńskich otrzymała w 1909 na Wystawie Kościelnej we Lwowie. Okresem wielkiego rozkwitu firmy były lata międzywojenne. W tym czasie firma oprócz dużego rynku zbytu zdobyła liczne medale krajowe i zagraniczne, m.in. Złoty Medal na Wystawie Gospodarczej w Stryju (1919), Grand Prix na Wystawie Międzynarodowej w Paryżu (1927) i Liège (1928), Wielki Złoty Medal na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929). W 1939 odlane zostały w odlewni kałuskiej 4 dzwony pokryte rzeźbami dotyczącymi historii Polski, pochodzącymi z pracowni X. Dunikowskiego. Wysłane na Międzynarodową Wystawę do Nowego Jorku, znajdują się do dzisiaj w USA w kościele Najświętszego Imienia Jezus w Stanford (Connecticut). W 1944 okupant zarekwirował firmie m.in. dzwon o wadze 6500 kg, przeznaczony dla Katedry Lubelskiej. Po wojnie firma odnosiła nie mniejsze sukcesy. Wyrabiała dzwony dla całej Polski, realizuje także zamówienia zagraniczne. W 1973 w odlewni Eugeniusza Felczyńskiego wykonano dzwon okrętowy dla „Daru Pomorza”, w 1975 – 2 dzwony dla kościoła na Kahlenbergu pod Wiedniem, w 1979 – dzwon na wystawę „Polska 80” w Düsseldorfie. Z tej firmy pochodzi także dzwon ofiarowany w Krakowie w 1979 papieżowi Janowi Pawłowi II oraz dzwon „Jubileuszowy”, który otrzymał Złoty Medal na Wystawie w salach Arsenału w Warszawie (1979).

Z odlewni Jana i Adolfa Felczyńskich pochodzi dzwon „Gratia Dei” o wadze 6200 kg, zamontowany w 1970 w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. Po śmierci Jana Felczyńskiego pracownia wykonała m.in. ważący 9500 kg dzwon Władysław dla kościoła pw. bł. Wacława z Gielniowa w Warszawie (2000), a także dzwon Święty Jan Paweł II dla Królewskiej Katedry na Wawelu ((2014).  Odlewnia otrzymała Złote Medale na Targach Poznańskich, Złoty Medal za Rzemiosło Polskie na Targach we Florencji (1961), specjalne błogosławieństwo papieża Pawła VI (1975), tytuł honorowy Mistrza Rzemiosła Artystycznego (1977).

Pracownie ludwisarskie Felczyńskich w Kałuszu, Przemyślu i Taciszewie wyprodukowały ok. 20 000 dzwonów i dostarczają swoje wyroby do wielu krajów.