Deszczyński Józef, *1781 Wilno, †1844 Horodyszcze (k. Mińska), polski kompozytor i dyrygent, kapitan gwardii narodowej wileńskiej. Jako kompozytor działał w Wilnie od ok. 1811; znany był również jako nauczyciel gry na fortepianie. Przez wiele lat pracował na stanowisku kapelmistrza znakomitej amatorskiej orkiestry symfonicznej w Horodyszczach, utworzonej przez jego mecenasa, marszałka gubernialnego hr. L. Rokickiego, który sam był skrzypkiem, uczniem G.B. Viottiego. Deszczyński postawił zespół na wysokim poziomie, wprowadzając do jego repertuaru muzykę symfoniczną i kameralną Haydna, Mozarta, Beethovena. Z tą orkiestrą koncertował w Mińsku; przy udziale połączonych orkiestr horodyskiej i miejskiej teatralnej oraz solistów wykonał tam kilka oper, m.in. Białą damę F.A. Boieldieugo i Axura A. Salieriego. Deszczyński do końca życia mieszkał w Horodyszczach. Napisał ok. 100 utworów, w tym kilkadziesiąt fortepianowych polonezów, które zyskały znaczną popularność na Litwie i Podolu. Miniatury fortepianowe Deszczyńskiego, zwłaszcza polonezy, utrzymane są w typowym dla wczesnego romantyzmu stylu brillant. Nieliczne druki znajdują się w BJ w Krakowie i BN w Warszawie.
Literatura: A. Pług (A. Pietkiewicz) O Józefie Deszczyńskim, „Ruch Muzyczny” 1859 nr 50; S. Burhardt Polonez. Katalog tematyczny, t. 2: 1792–1830, red. i uzup. M. Prokopowicz i A. Spóz, Kraków 1976.
Instrumentalne:
Six polonaises op. 1 na fortepian, wyd. Lipsk ok. 1811 A. Kühnel, także Peters
Six polonaises nationales op. 2 na fortepian, wyd. Lipsk ok. 1811 A. Kühnel, także Peters
Polonez na fortepian na 4 ręce, Wiedeń ok. 1815 Steiner
marsze na orkiestrę dętą, m.in.: 2 marsze gwardii Krasińskiego, 1816
Deux polonaises pour le piano-forte ou le clavecin, 1816–17, sztych A. Płachecki (BJ)
Quatre polonaises op. 6 na fortepian, Wilno ok. 1818 J. Zawadzki (BJ), w tym nr 1: Sur l’air de l’Ouverture la Famille suisse wyd. także Warszawa ok. 1818 sztych A. Płachecki
Deus marches na fortepian, wyd. Wilno ok. 1819 J. Zawadzki
Polonoise de l’ouverture la Familie suisse na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1819 sztych A. Płachecki
Deux polonoises na fortepian, Warszawa ok. 1819 sztych A. Płachecki lub J. Fuss
Six polonaises faciles … à quatre mains op. 7 na fortepian, Wilno ok. 1820 J. Zawadzki, także Warszawa ok. 1822 F. Klukowski
Grande polonaise na fortepian, Wilno ok. 1820 J. Zawadzki, także Warszawa 1822 F. Klukowski
Trois fantaisies à la polonaise na fortepian, Wilno ok. 1820 J. Zawadzki, także Warszawa ok. 1822 F. Klukowski
Variations … sur un Quatuor de Rode op. 11 na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1821
Deux polonaises avec accompagnement d’un violon obligé/ad libitum na fortepian, Warszawa ok. 1821 wydawca nieznany (nie J. Zawadzki)
3 fantazje w formie poloneza, wyd. Warszawa ok. 1822 F. Klukowski
6 polonezów na fortepian 4 ręce, wyd. Warszawa ok. 1822 F. Klukowski
Wielki polonez na fortepian, wyd. Warszawa ok. 1822 F. Klukowski
Polonez i walc na tematy z „Białej damy” Boieldieugo, wyd. Warszawa 1827 Klukowski
Polonaise brillante … à quatre mains na fortepian, Warszawa 1828 A. Brzezina & Co (BJ)
Six Polonaises à l’usage des élèves op. 20 na fortepian, w: «Les Délices de Varsovie. Collection des Différentes
Polonaises», z. 1 i 2, Lipsk przed 1844 Hofmeister
Quatre polonaises suer les motifs des differentes opéras op. 21 na fortepian, wyd. Lipsk, Hofmeister
Variations sur un thème original op. 21 (op. 22?) na fortepian, wyd. Lipsk. Hofmeister
Deux polonaises C-dur i D-dur op. 23 na fortepian i orkiestrę, zachowany wyciąg fortepianowy, wyd. Lipsk ok. 1832 Hofmeister (BN)
Quatre polonaises (Motifs des différents opéras) op. 24 na fortepian, w: «Les Délices de Varsovie. Collection des Différentes
Polonaises», z. 1 i 2, Lipsk przed 1844 Hofmeister
Concerto brillant et non difficile F-dur op. 25, Lipsk, Hofmeister, wyd. także Paryż i Warszawa b.r.
Kwartet fortepianowy a-moll op. 39, dedykowany J. Elsnerowi, wyd. Lipsk ok. 1827
Sekstet smyczkowy na 2 skrzypiec, altówkę, 2 wiolonczele i kontrabas, wyd. Lipsk, Hofmeister
4 uwertury, 3 koncerty na fortepian i orkiestrę, m.in.:
symfonia Bitwa pod Iławą Pruską, ok. 1812, zaginiona
Wokalne i wokalno-instrumentalne:
Dworek na gościńcu, opera komiczna, libretto L.A. Dmuszewski, wyst. Warszawa 27 I 1809
Egbert czyli Połączenie się Anglików, melodramat, libretto R.C.G. Pixérécourt, tłum. J. Wolski, wyst. Wilno 30 I 1810.
utwory chóralne, m.in.:
Litania do Ostrej Bramy
5 mszy, w tym 2 requiem (II Requiem wyk. Wilno 16 X 1815)
liczne pieśni solowe, m.in. Śpiew o Zygmuncie III w Śpiewach historycznych J.U. Niemcewicza, wyd. Warszawa 1816
Nieszpory na orkiestrę dętą i głosy wokalne
