Callcott, John Wall

Callcott [k’o:lk^et] John Wall, *20 XI 1766 Kensington (obec. Londyn), †15 V 1821 Bristol, angielski kompozytor, organista i teoretyk muzyki. Wiedzę muzyczną zdobywał pod kierunkiem H. Whitneya, organisty w Kensington, a w 1782 także u S. Arnolda i B. Cooke’a, który zaangażował go jako oboistę w koncertach Academy of Ancient Music w Londynie. W 1783 Callcott został asystentem organisty w Bloomsbury; w 1785 otrzymał bakalaureat uniwersytetu w Oksfordzie za Ode to Fancy. W 1787, m.in. wraz z S. Arnoldem, założył w Londynie Glee Club. W latach 1789–1802 działał jako organista w londyńskich kościołach; w 1791 wziął kilka lekcji kompozycji u J. Haydna. W 1800 otrzymał tytuł doktora muzyki w Oksfordzie za kantatę Propter Sion non tacebo; w tym czasie zaprzestał komponowania, poświęcając się teorii muzyki. W 1807 objął — po W. Crotchu — wykłady w Royal Institution, lecz w tym samym roku załamanie nerwowe odsunęło go od wszelkiej działalności, do której powrócił na krótko w latach 1812–16 w okresie remisji choroby. Dorobek kompozytorski Callcotta częściowo wydał jego zięć W. Horsley.

Callcott uważany jest za najwybitniejszego twórcę angielskiego glee, obok B. Cooke’a, S. Paxtona i S. Webbe’a. Glees Callcotta, pisane zgodnie z tradycją na chór męski lub — co było nowością — na 2 soprany i bas, odznaczały się prostą fakturą i wyrazistą melodyką, stanowiąc tym samym doskonały repertuar dla muzykowania domowego. W niektórych utworach tego typu Callcott dodawał akompaniament fortepianowy bądź całkowicie zmieniał obsadę, sięgając przy tym do bardziej wyszukanych technik (np. fuga podwójna w uchodzącej za jego najlepsze dzieło glee O snatch me swift from these tempestuous scenes na sopran, alt, tenor i 2 basy). Instrumentalne utwory Callcotta nie mają większego znaczenia. Jako teoretyk Callcott zajmował się głównie problemami harmonii, nawiązując do niewydanego Treatise on Harmonic Theory W. Boyce’a; zgromadził też olbrzymią ilość materiałów do swego ukończonego jedynie w części A Dictionary of Musicians.

Literatura: D. Baptie Sketches of the English Glee Composers, Londyn 1895; E.R. Jacobi Harmonic Theory in England after the Time of Rameau, “Journal of Music Theory” I, 1957.