Bretel [~t´el] Jehan, *ok. 1210, †VIII lub IX 1272, północno-francuski truwer. Pochodził z zamożnej rodziny mieszczańskiej z Arras. Wraz ze swym bratem Robertem był właścicielem posiadłości ziemskiej w Beaurains-les-Arras. Ok. 1256 pełnił przy opactwie Saint-Vaast funkcję sergans iretavles de la riviere Saint-Vaast. Był członkiem Confrérie des Jongleurs et Bourgeois d’Arras i działał jako Prince du Puy d’Arras. Stanowisko to zajmował przez dłuższy czas. Za jego kadencji stowarzyszenie osiągnęło bardzo wysoką pozycję, stając się głównym centrum twórczości poetycko-muzycznej w północnej Francji w 2. połowie XIII w. i skupiając wokół Arras najwybitniejszych truwerów, którzy niejednokrotnie poświęcali Bretelowi swoje utwory (np. Jehan de Grieviler, Jehan Erart, Jaque li Vinier, Colart li Boutellier, Mahieu de Gant i in.). Działalność tę porzucił po 1265. Przypisuje się mu przeszło 90 jeux partis, wykonywanych podczas turniejów śpiewaczych. Muzyczne znaczenie tych utworów jest niewielkie, są one jednak ze względu na zawarte w tekstach dedykacje, aluzje polityczne, społeczne i obyczajowe ważnym świadectwem panujących wówczas zwyczajów, statusu społecznego ich twórców i źródłem wiadomości o kulturze muzycznej ośrodka w Arras. Ponadto zachowało się 7 przekazów tekstowych pieśni Bretla
Literatura: A. Guesnon Nouvelles recherches biographiques sur les trouvères artésiens, w: Le Moyen Âge 1902; G. Raynaud Les chansons de Jehan Bretel, w: Mélanges de philologie romane, Paryż 1913; A. Långfors Recueil général des jeux partis français, t. 1, Paryż 1926; H. Petersen Dyggve Onomastique des trouvères, «Annales Academiae Scientiarum Fennicae» B, XXX, Helsinki 1934; J. Maillard Anthologie de chants de trouvères, Paryż 1967; R. Crespo Il ragruppamento dei jeux-partis nei canzonieri A, a e b, w: Lyrique romane médiévale. La tradition des chansonniers, red. M. Tyssens, Liège 1991.
