Arystydes Kwintylian

Arystydes Kwintylian, Aristides Quintilianus, działał prawdopodobnie w ostatnich dekadach III i na początku IV w., grecki teoretyk muzyki. O życiu Arystydesa brak bliższych informacji. Jego jedyne znane dzieło, traktat Perí musikḗs (‘o muzyce’), zawiera odniesienia do poglądów neoplatońskich (m.in. Plotyna i Porfiriusza), oraz podsumowanie teorii muzyki wywodzącej się z tradycji Arystoksenosa. Spośród trzech ksiąg tego traktatu pierwsza zawiera rozbudowaną klasyfikację muzyki oraz wyjaśnienia z zakresu harmoniki (system dźwiękowy, interwały, systemata, genera, tonoi, komponowanie melodii) i rytmiki (ujęte w kategoriach stóp metrycznych).

Księga 2, poświęcona etycznym i wychowawczym właściwościom muzyki, oparta w dużym stopniu na poglądach pitagorejczyków, Platona, Arystotelesa, i Cycerona, należy do głównych źródeł umożliwiających poznanie antycznej estetyki muzycznej. Księga 3, w której podjęte zostały problemy muzyki w aspekcie arytmetycznym i kosmologicznym, wykazuje wpływy Platona, jak również filozofii neoplatońskiej, a także pism Arystotelesa, Theona ze Smyrny i Ptolemeusza. Poglądy Arystydesa Kwintyliana znane były w Europie łacińskiej za pośrednictwem dzieła De nuptiis Philologiae et Mercurii Marcjana Kapelli (IV w.).

Literatura: H. Abert Die Lehre vom Ethos in der griechischen Musik, Lipsk 1899; H. Potiron Les notations d’Aristide Quintilien et les harmonies dites Platoniciennes, „Revue de Musicologie” XLVII, 1961; H. Vogel Die Enharmonik der Griechen, 2 t., Düsseldorf 1963; R.P. Winnington-Ingram The First Notational Diagram of Aristides Quintilianus, «Philologus» CXVII, 1973; oraz Aristides Quintilianus and the Harmonics of M. Bryennius, „Journal of Music Theory” XXVII, 1983; A. Barker Aristides Quintilianus and Constructions in Early Music Theory, „Classical Quarterly” XXXII, 1982; T.J. Mathiesen: Apollo’s Lyre: Greek Music and Music Theory in Antiquity and the Middle Ages, Londyn 1999.