Antonius de Civitate Austrie

Antonius de Civitate Austrie, Antonio da Cividale, daty życia nieznane, włoski kompozytor działający na pocz. XV w. Był dominikaninem; w rękopisach określany jako „ojciec” („Fr.”, „Frater”). Być może tożsamy z Antoniusem „de Civitato”, który w 1392 wstąpił do klasztoru św. Dominika w Wenecji. W latach 1397–1400 odbył studia w Padwie. W 1411 odnotowany (jako „Antonio da Cividale”) w klasztorze św. Dominika w Cividale del Friuli, gdzie skopiował graduał. W 1414 przeniósł się do Florencji; w 1421 przebywał być może w Rzymie.

Utwory Antoniusa de Civitate zachowały się głównie w rękopisach z północnych Włoch. Wykazują one wpływy francuskie, co objawia się w stosowaniu skomplikowanej notacji, izorytmii oraz doborze form muzyki świeckiej (rondo, virelai). Główną część twórczości Antoniusa de Civitate stanowią wielotekstowe motety, które często mają charakter okolicznościowy, np. O felix flos Florencia / Gaude felix Dominice powstał na cześć Florencji oraz Leonarda Datiego, wybranego 29 IX 1414 generałem zakonu dominikanów. Częste zastosowanie imitacji i izorytmii zbliża je do typu motetu uprawianego przez J. Ciconię.

Literatura: G. de Van An Inventory of the Manuscript Bologna, Liceo musicale, Q15 (olim 37), „Musica Disciplina” II, 1948; N. Pirrotta i E. Li Gotti Il codice di Lucca, 3 cz., „Musica Disciplina” III–V, 1949–51; G. Reaney The Manuscript Oxford, Bodleian Library, Canonici misc. 213, „Musica Disciplina” IX, 1955; F.A. Gallo Il codice musicale 2216 della Biblioteca universitaria di Bologna, 2 t., Bolonia 1968–70; Th.Ch. Schmidt „Carmina gratulatoria”: humanistische Dichtung in der Staatsmotette des 15. Jahrhunderts, „Archiv für Musikwissenschaft” LI, 1994; M. Bent Early Papal Motets, w: Papal Music and Musicians in Late Medieval and Renaissance Rome, red. R. Sherr, Oksford 1998; M. Gozzi Osservazioni sulla notazione delle opere di Antonio da Cividale, „Studi musicali” XXXI, 2002; R. Nosow Ritual Meanings in the Fifteenth-Century Motet, Cambridge 2012.