logotypes-ue_ENG

Andreas de Florentia

Biogram, edycje i literatura

Andreas de Florentia, Magister Frater Andreas Horganista de Florentia, Frate Andrea dei Servi, Andrea Stefani (?), identyfikowany z Fra Andrea di Giovanni, †1415, włoski kompozytor, organista i budowniczy organów. Od 1375 należał do zakonu dei Servi di Maria (serwitów), w latach 1380, 1387–88, 1390–92, 1395–97 był przeorem klasztoru SS. Annunziata we Florencji, w 1393 pełnił funkcję przeora w Pistoii, od 1402 do 1403 był doradcą generała zakonu, w 1406 — wikariuszem, w latach 1407–10 prowincjałem zakonu w Toskanii. W 1378 zajmował stanowisko organisty w kościele SS. Annunziata we Florencji, gdzie wraz z F. Landinim kierował budową organów. W 1387 pracował z Landinim nad projektem nowych organów dla katedry S. Maria del Fiore we Florencji. Andreas de Florentia skomponował 30 ballat, w tym 18 dwu- i 12 trzygłosowych. Utwory te zachowały się w kilku źródłach rękopiśmiennych, z których najważniejszy jest tzw. Codice Squarcialupi (Florencja, Biblioteca Medicea Laurenziana, Codice Mediceo-Palatino 87), zawierający 29 ballat. Ponadto przypisuje się mu ballaty zachowane w bibliotekach Paryża (Bibliothèque Nationale, Ms. fonds ital. 568) i Modeny (Biblioteca Estense, Ms. a.M.5.24, olim lat. 568). W ballatach kompozytor wykorzystał włoskie teksty o treści miłosnej, polemicznej, moralizatorskiej i satyrycznej. Autorem jednego z nich był Matteo Griffoni z Bolonii. Ballaty Andreasa de Florentia odznaczają się płynnym przebiegiem rytmicznym. Występują w nich imitacje krótkich motywów, czasami w odległości kwinty, a także użyte jako hoketus. Niekiedy pojawiają się w nich odcinki solowe, a we fragmentach końcowych długie melizmaty. W 3-głosowej ballacie Dal traditor, której tekst oparty jest na temacie zaczerpniętym z Le Roman de Fauvel, kompozytor zastosował technikę kanoniczną w sposób typowy dla caccii, a w Astio non mori wymianę głosów ponad powtarzanym ostinatowo pes w pozostałym głosie. W utworach 3-głosowych dość silnie występują wpływy francuskie, polegające na zastosowaniu towarzyszenia instrumentów i różnie kadencjonujących odcinków (piedi). Twórczość Andreasa de Florentia reprezentuje późną fazę włoskiego trecenta, w której ballata uzyskała przewagę nad madrygałem i caccią.

Edycje: 29 ballat w: Der Squarcialupi-Codex Pal. 87 der Biblioteca Medicea Laurenziana zu Florenz, wyd. J. Wolf, Lippstadt 1955; wszystkie ballaty w: The Music of Fourteenth-Century Italy, wyd. N. Pirrotta, Corpus Mensurabilis Musicae VIII, 5, Antwerpia 1964.

Literatura: R. Taucci Fra Andrea dei Servi, „Studi Storici sull’ Ordine dei Servi di Maria” II, 1934/35; E. Li Gotti La poesia musicale italiana del secolo XIV, Palermo 1944; A. Bonaccorsi Andrea Stefani, musicista dell’ „Ars Nova”, „La Rassegna Musicale Italiana” 1948; K. v. Fischer Studien zur italienischen Musik des Trecento und fruhen Quattrocento, Berno 1956; F.A. D’Accone A Documentary History of Music at the Florentine Cathedral and Baptistry in the Fifteenth Century, 2 t., Harvard University 1960; G. Reaney The Ms. Paris Bibliothèque Nationale, fonds ital. 568, „Musica Disciplina” XIV, 1960. C. Williams Setting the Scene for Study of Andrea Firenze, „Miscellanea musicologica” XV, 1988.