Ábrahám, Pál

Ábrahám Pál [‘a:broha:m] później znany jako Paul Ábrahám, *2 XI 1892 Apatin (pd. Węgry, obec. Serbia), †6 V 1960 Hamburg, węgierski kompozytor operetkowy.

W latach 1910–16 studiował w Akademii Muzycznej w Budapeszcie, gdzie był profesorem teorii i historii muzyki. W 1920 wykonano w Budapeszcie dwa jego utwory: Koncert wiolonczelowy i Serenadę orkiestrową, a następnie w 1922 podczas festiwalu w Salzburgu Kwartet smyczkowy. Potem od 1927 był dyrygentem w teatrze operetkowym w Budapeszcie; w tym czasie zaczął pisać pierwsze operetki.

21 II 1930 w Budapeszcie (23 XII 1930 Wiedeń) odbyła się premiera najbardziej popularnej operetki Ábraháma pt. Wiktoria i jej huzar. Spośród następnych operetek Ábraháma szczególnym powodzeniem cieszyły się: Kwiat Hawajów, a także Bal w Savoyu, które miały swoje prapremiery w Niemczech. Później jednak w 1933 kompozytor opuścił Niemcy i do 1938 przebywał w Wiedniu, a potem na krótko powrócił do Budapesztu. W 1939 przeniósł się do Paryża. Pieniądze, które otrzymał za sfilmowanie Kwiatu Hawajów, w efekcie umożliwiły mu wyjazd na Kubę, a następnie do Nowego Jorku, gdzie na Broadwayu wystawiono Bal w Savoyu.

W dorobku kompozytorskim Ábrahám pozostawił łącznie kilkanaście operetek. Niestety w 1945 popadł w chorobę umysłową. Artysta w końcu powrócił do Europy w 1956 roku, gdzie zmarł w szpitalu dla nerwowo chorych w Hamburgu. W 1952/53 wytwórnia filmowa NRD wznowiła wersję filmową Kwiatu Hawajów i w związku z tym w Hamburgu zostało założone Towarzystwo im. P. Ábraháma.

Z pewnością Ábrahám jest jednym z głównych przedstawicieli operetki 30. i 40. lat XX w. Faktem jest, że w swej twórczości kontynuował tradycje węgierskiej operetki I. Kálmána; łączył też cechy węgierskiej muzyki ludowej z modnymi rytmami tanecznymi (boston, fokstrot) i elementami muzyki jazzowej.

Literatura: O. Schneidereit Operettenbuch, Berlin 1964; B. Grun Kulturgeschichte der Operette, Berlin 1967, wyd. polskie Dzieje operetki, tłum. A. Kurecka, Kraków 1974.