Bonini, Severo

Bonini Severo, *1582 Florencja, †5 XII 1663 Florencja, włoski kompozytor, teoretyk muzyki i organista, OSB. Był uczniem G. Cacciniego. Przebywał kolejno w klasztorach: w Vallombrosa k. Florencji, w Faenzy, Ripoli (1607), w S. Trinità we Florencji (1608). W latach 1613–15 był organistą w kościele S. Mercuriale w Forlì, następnie powrócił do rodzinnego miasta.

Bonini był kontynuatorem i wielbicielem sztuki Cacciniego. Jego główna zasługa polega na wprowadzeniu recytatywu do muzyki religijnej, od prostego i surowego, ozdobionego na dawny sposób gorgii w Madrigali e canzonette…, po bardziej śpiewny, zróżnicowany, z amplifikacjami, chromatyką i stosunkowo dużym udziałem dysonansów w Affetti…, gdzie zastosował również rozróżnienie dwóch stylów: di Firenze recitativo – bardziej dramatycznego, i di Firenze misto – bardziej ozdobnego. W niektórych jego utworach widać tendencję do budowy 3-częściowej typu ABA’. Przy wprowadzaniu efektu echa Bonini stosuje ścisłe oznaczenia dynamiczne: f, p, pp. W swym Lamento d’Arianna Bonini przejął dramatyczne środki stylu Monteverdiego, śmiało używając nieprzygotowanych dysonansów. Traktat teoretyczny Boniniego, napisany po 1646 (nie – jak się mylnie uważało – w pierwszym 30-leciu), zawiera obok stereotypowych rozważań spekulatywnych cenne dane dotyczące pojmowania stylu monodycznego, charakterystykę madrygału, zwłaszcza madrygału concertato, oraz wiadomości o śpiewakach-wirtuozach z początku XVII w.

Literatura: L. Galleni Luisi Il „Lamento d’Arianna” di Severo Bonini (1613), w: Claudio Monteverdi e il suo tempo, red. R. Monterosso, Wenecja 1968; H. Smither The Latin Dramatic Dialogue and the Nascent Oratorio, „Journal of the American Musicological Society” XX, 1967; K.G. Fellerer Ausdruck und Klang in der Kirchenmusik um 1600, „Kirchenmusikalisches Jahrbuch” LXV, 1982; E. Jaros Stile di Firenze w „Affetti spirituali” Severo Boniniego (1615), „Muzyka” 1983 nr 4.