Bazylik, Cyprian

Bazylik Cyprian, Cyprian z Sieradza, Ciprianus Siradiensis, *ok. 1535 Sieradz, †ok. 1600, polski pisarz, muzyk, kompozytor i drukarz. Był pochodzenia mieszczańskiego. Nobilitowany w 1557, otrzymał herb i nazwisko od H.J. Basilikosa. W 1550 studiował w Akademii Krakowskiej, następnie pracował w kancelarii Zygmunta Augusta. Od 1558 przebywał na dworze Mikołaja Radziwiłła na Litwie (Wilno, Brześć), początkowo zatrudniony przede wszystkim jako muzyk, następnie jako kancelista i tłumacz wydawnictw kalwińskich. W latach 1569–70 był właścicielem drukarni w Brześciu Litewskim oraz dworzaninem Albrechta Łaskiego, wojewody sieradzkiego. Później, uposażony kilkoma nadaniami królewskimi, działał dalej jako tłumacz; przekładał z łaciny dzieła historyczne i polityczne. Napisał też szereg wierszy okolicznościowych; ostatni jego utwór literacki wydany został w 1600. Teksty Bazylika odznaczają się doskonałością języka polskiego.

Z utworów muzycznych Bazylika, sygnowanych inicjałami C.S. lub C.B., zachowało się 12 pieśni 4-głosowych, drukowanych ok. 1556–58 w Krakowie u M. Siebeneichera, Ł. Andrysowicza i M. Wierzbięty. Pieśni Bazylika były pisane dla użytku polskiej reformacji; przeważnie są utrzymane w prostej, ale poprawnej fakturze nota contra notam i przeznaczone do powszechnego wykonania. Niektóre z nich operują jednak kontrapunktem ozdobnym, co pozwala przypuszczać, że Bazylik komponował również utwory bardziej kunsztowne i że dzięki nim właśnie cieszył się opinią wytrawnego muzyka. Bazylik współpracował też przy opracowaniu wielogłosowych pieśni w kancjonale J. Zaremby (wyd. Brześć 1558).

Literatura: K. Hławiczka Pieśni Cypriana z Sieradza, „Muzyka” 1959 nr 3; P. Poźniak Dwunasta pieśń czterogłosowa Cypriana Bazylika, „Muzyka” 1996 nr 1 (zawiera faks. i wyd. krytyczne pieśni).