Slavík, Josef

Slavík Josef, *26 III 1806 Jince (k. Přibram), †30 V 1833 Budapeszt, czeski skrzypek i kompozytor. W latach 1816–23 studiował w konserwatorium w Pradze grę na skrzypcach u F. Pixisa oraz teorię i kompozycję u B.D. Webera. W 1821 debiutował na koncercie w konserwatorium (Polonez E-dur J. Maysedera). W latach 1823–26 był skrzypkiem orkiestry teatru operowego Stavovské Divadlo w Pradze. Od 1826 działał w Wiedniu jako pierwszy skrzypek Hofkapelle, zyskując szybko sławę wybitnego solisty, zwłaszcza po serii znakomitych koncertów w 1832; ostatni raz wystąpił 28 IV 1833. W Wiedniu Slavík poznał N. Paganiniego (1828), przyjaźnił się z F. Schubertem, który zadedykował mu Fantazję C-dur op. posth. 159 na skrzypce i fortepian, D 934 (Slavík był jej pierwszym wykonawcą w 1828) oraz utrzymywał przyjacielskie kontakty z F. Chopinem (XII 1830–V 1831); poza wspólnym muzykowaniem łączyła ich myśl o skomponowaniu cyklu wariacji na skrzypce i fortepian na temat Beethovena (list Chopina do J. Matuszyńskiego z 20 XII 1830).

Slavík był jednym z najznakomitszych wirtuozów skrzypiec 1. poł. XIX w. Cechowała go niezwykła swoboda techniczna, pewne opanowanie smyczka, precyzja intonacyjna i oryginalny styl interpretacyjny utworu. Krytyka wiedeńska porównywała jego grę do gry N. Paganiniego i K. Lipińskiego. Podobne zachwyty znajdujemy w korespondencji Chopina: „Po Paganinim nic podobnego nie słyszałem – 96 nut staccato na jeden smyczek itd., nie do uwierzenia” (list z 20 XII 1830), „grał jak Paganini, ale Paganini odmłodzony” (list z 7 V 1831).

Literatura: J. Pohl Josef Slavík, Praga 1906; J. Čeleda Josef Slavík, Praga 1933 (zawiera wykaz kompozycji); F. Vinklhofer Josef Slavík, Praga 1933; V. Čepelák, J. Mikoda Josef Slavík, Hořovice 1956; S. Klíma Josef Slavík, Praga 1956 (zawiera wykaz kompozycji); L.S. Ginzburg Josef Slavík, Moskwa 1957; R. Budiš Slavní čeští houslisté, Praga 1966.