Slavenski, Josip

Slavenski [sl'a~], Štolcer, Štolcer-Slavenski, Stolzer, Josip, *11 V 1896 Čakovec, †30 XI 1955 Belgrad, chorwacki kompozytor. W latach 1913–16 studiował kompozycję w konserwatorium w Budapeszcie u Z. Kodálya oraz w latach 1921–23 w Pradze u V. Nováka. Od 1924 mieszkał w Belgradzie, gdzie był pedagogiem, a od 1945 — profesorem kompozycji w akademii muzycznej. Już wczesne kompozycje z okresu studiów w Budapeszcie ukazują nowatorską postawę Slavenskiego; cechuje je zastosowanie politonalności i ostrych dysonansów oraz mistrzostwo kontrapunktu. Od lat 20. zainteresowania Slavenskiego skupiały się na poszukiwaniu nowych jakości brzmieniowych (Sonata religiosa, Muzika na 4 trautonia i kotły), technice aleatorycznej (Sonata fortepianowa) oraz na twórczym wykorzystaniu muzyki ludowej krajów bałkańskich (Haos, Balkanofonija, Religiofonija).

Literatura: J. Andreis Music in Croatia, Zagrzeb 1974, wyd. poszerz. oprac. I. Supičić, 2. wyd. 1982; S. Grujić Orkestarska muzika Josipa Slavenskog, Belgrad 1984; E. Sedak Josip Štolcer Slavenski skladatelj prijelaza (‘Josip Štolcer Slavenski kompozytor przełomu’), Zagrzeb 1984; W. Linden Josip Slavenski, oder die andere Art, Weltmusik zu denken, „Musiktheorie” III, 1988.