Schmid, Bernhard mł.

Schmid [szmyt], Schmidt, Schmitt, Bernhard mł., ochrzcz. 1 IV 1567 Strasburg, †przed 5 XI (?) 1625 Strasburg (?), niemiecki organista i kompozytor, syn Bernharda st. Po ojcu pełnił w Strasburgu w latach 1589–92 funkcje organisty w kościele św. Tomasza, a od 1 IV 1592 do 4 XI 1625 w katedrze; wiadomo też, że grywał w innych kościołach tego miasta i był powoływany jako rzeczoznawca przy ocenie instrumentów. Opublikował zbiór Tabulatur Buch… (Strasburg 1607). Na początku zbioru zamieścił, zmieniając notację na tabulaturę niemiecką (nową), 30 intonazioni A. i G. Gabrielich (nazywa je preludiami) oraz 8 toccat tychże, G. Diruty i C. Meruli; następnie własne intawolacje 12 motetów 4–6-głosowych kompozytorów włoskich i niemieckich, 16 canzonett i madrygałów 4–6-głosowych twórców włoskich oraz J. i H.L.Hasslerów; kolejna grupa, to też jego intawolacje 4-głosowych canzonett włoskich, które jednak Schmid nazywa fugami („fugi, lub jak je Włosi zowią, Canzoni alla Francese”), zbiór zamykają dwie pary passamezzo-saltarello (oparte na rozbudowanym harmonicznie schemacie moderno) i 12 galiard. Wszystkie intawolacje i tańce są przez Schmida bogato ornamentowane. Zestawienie jego zbioru z repertuarem zbioru ojca ukazuje jaskrawo zwrot, który nastąpił pod koniec XVI w. w kierunku muzyki włoskiej, także wokalnej. Syn sięga po wokalne wzory niemal wyłącznie twórców włoskich, nie tylko najwybitniejszych (Rore, Marenzio, Striggio, Vecchi) ale i dziś bardzo mało znanych (Brignoli, Orlandini, Sambucci i wielu innych); nawet imiona Hasslerów podaje zitalianizowane.

Literatura: J.F. Lobstein Beiträge zur Geschichte der Musik im Elsass, und besonders in Strassburg, von den ältesten bis auf die neueste Zeit, Strasburg 1840; M. Vogeleis Quellen und Bausteine zu einer Geschichte der Musik und des Theaters im Elsass 500-1800, Strasburg 1911; W. Merian Der Tanz in den deutschen Tabulaturbüchern, Lipsk 1927, przedr. Hildesheim-Wiesbaden 1968 (zawiera katalog tematyczny Tabulatur Buch i transkrypcji 1 pary passamezzo-saltarello Schmida); R.J. Gardner The Tabulatur Buch by Bernhard Schmid, praca magisterska, University of Rochester, 1953; C.W. Young The Keyboard Tablatures of Bernhard Schmid, Father and Son, dysertacja, University of Illinois at Urbana, 1957; C.W. Young Keyboard Music to 1600, „Musica Disciplina” XVI, 1962; H.M. Brown Instrumental Music Printed before 1600: A Bibliography, Cambridge 1967; A. Lawrence The Use of Galliard Rhythms in the Keyboard Tablature of Bernhard Schmid, the Younger (1607), praca magisterska, Stanford University, 1967; R.J. Thomson The Keyboard Intabulations by Bernard Schmid II of the Twelve Vocal Motets in his Tabulatur Buch … of 1607, praca magisterska, American University, 1973; M. Honegger La place de Strasbourg dans la musique au XVIe siècle, „International Review of the Aesthetics and Sociology of Music” XIII, 1982; C. Johnson Vocal Compositions in German Organ Tablatures 1550–1650, Nowy Jork 1989; J.C. Revel Les douze motets de la tablature Bernhard Schmid Le Jeune, praca magisterska, Université Paris Sorbonne, 1995.