Logotypy UE

Rzewski, Frederic

Biogram i literatura

Rzewski Frederic Anthony, *13 IV 1938 Westfield (Massachusetts), †26 VI 2021 Montiano, amerykański kompozytor, pianista i pedagog. Edukację kompozytorską rozpoczął w Harvard University (Cambridge, Massachusetts), gdzie studiował m.in. kontrapunkt u R. Thompsona i orkiestrację u W. Pistona. W 1960 ukończył studia kompozycji pod kierunkiem R. Sessionsa i M. Babbitta w Princeton University. Dzięki stypendium Fulbrighta kontynuował studia w Europie: w latach 1960–61 kompozycję u L. Dallapiccoli we Florencji, w latach 1963–65 u E. Cartera w Berlinie. Działa także jako pianista – wybitny odtwórca muzyki awangardowej (m.in. 1962 prawykonanie Klavierstück X Stockhausena, w 1973 wykonanie na Warszawskiej Jesieni swego utworu Third Structure). Wykładał na Kursach Nowej Muzyki w Kolonii (1963, 1964, 1970). W 1966 założył w Rzymie grupę Musica Elettronica Viva (z A. Curranem i R. Teitelbaumem), która wykonywała jego utwory multimedialne i improwizacyjne. W 1971 powrócił do Nowego Jorku. W 1977 został profesorem kompozycji w Królewskim Konserwatorium w Liège, w 1984 wykładał na Yale University, a także w Cincinnati, Buffalo, San Diego, w konserwatorium w Hadze i Hochschule der Künste w Berlinie.

Twórczość Rzewski należy do II awangardy europejskiej, którą cechuje radykalizm estetyczny, przełamywanie tradycyjnych konwencji dzieła muzycznego i dążność do poszerzenia środków wykonawczych. Jego liczne kompozycje noszą lewicujące akcenty polityczno-społeczne, np. fortepianowy utwór The People United will never be Defeated oparty jest na chilijskiej pieśni rewolucyjnej. Szczególne miejsce zajmują w dorobku Rzewskiego utwory multimedialne z udziałem środków elektroakustycznych. Włącza on również do swej twórczości elementy improwizacji, happeningu, muzyki popularnej i awangardowego jazzu.

Literatura: W. Zimmermann Desert Plants. Conversations with 23 American Musicians, Vancouver 1976; J. Goldberg The Art of Political Process. F. Rzewski, „Wax Paper” IV, 1979; K. Terry F. Rzewski and the Improvising Avant Garde, „Down Beat” XLVI, 1979; J. Rockwell The Romantic Revival and the Dilemma of the Political Composer, w: All American Music. Composition in the Late Twentieth Century, Nowy Jork 1983; H. Pollack Harvard Composers, Metuchen (New Jersey) 1992; Z. Skowron Nowa muzyka amerykańska, Kraków 1995.

Kompozycje

Instrumentalne:

orkiestrowe:

Nature morte na 25 instrumentów, 1965

A Long Time Man na fortepian i orkiestrę, 1979

Satyrica na orkiestrę jazzową, 1983

Una breve storia d’estate na 3 flety i małą orkiestrę, 1983

Scratch Symphony 1997

kameralne:

Oktet na flet, klarnet, trąbkę, puzon, fortepian, harfę, skrzypce i kontrabas, 1962

For Violin 1962

Self-Portrait na 1 wykonawcę i nieokreśloną obsadę instrumentalną, 1964

Speculum Dianae na 8 dowolnych instrumentów, 1964

Last Judgements na 1 lub więcej puzonów, 1969

Les moutons de Panurge na dowolne instrumenty, 1969, wyk. Warszawska Jesień 1972

What is Freedom? na 6 dowolnych instrumentów, 1974

Song and Dance na flet, klarnet basowy, kontrabas i wibrafon, 1977

Roses na 8 instrumentów, 1989

Spiritus na recytatora i perkusję 1997

fortepianowe:

Preludes 1957

Poem 1959, wyk. Warszawska Jesień 1963

Study I 1960

Study II (Dreams) 1961

Variations on No Place to Go but Around 1974

The People United will never be Defeated, 36 wariacji na temat El pueblo unido jamás será vencido 1975, wyk. Warszawska Jesień 1980 (wyk. Rzewski)

4 Pieces 1977, wyk. Warszawska Jesień 1988 (nr 4)

4 North American Ballads 1979

Squares 1979

Eggs 1986

Mayn Yingele 1988

Ludes 1991

Sonata 1991

De profundis 1992

Fougues 1994

The Road 1998, wyk. Warszawska Jesień 2001 (Blues)

Sonata na 2 fortepiany, 1960

Winnsboro Cotton Mill Blues na 2 fortepiany, 1980

A Machine na 2 fortepiany, 1984

Wokalno-instrumentalne:

Jefferson (Declaration of Independence) na głos i fortepian, 1970

Apolitical Intellectuals na głos i fortepian, sł. O.R. Castillo, 1973

Lullaby. God to a Hungry Child na głos i fortepian, sł. L. Hughes, 1974

Nothing Changes na głos i fortepian, sł. P.T. de Chardin, 1976

Antigone-legend na głos i fortepian, sł. B. Brecht, 1982

P. Neruda in Exile na głos i fortepian, 1983

The Invincible Persian Army na głos i fortepian preparowany, 1984

Requiem na chór i zespół wykonawców 1967

Work Songs, kompozycje tekstowe, sł. kompozytor, 1969

Old Maid na sopran i chór, sł. P.O. Clotiewitz, 1970

Attica oraz Coming Together na głos mówiony, niskie instrumenty i zespół wykonawców, sł. S. Melville, 1972

No Progress without Struggle, pieśni na głos i orkiestrę kameralną, sł. F. Douglass, 1974

Le Silence des espaces infinis na głosy kobiece lub dziecięce, instrumenty, orkiestrę i taśmę, sł. B. Pascal, 1980

The Price of Oil na 2 głosy mówione, instrumenty dęte drewniane i perkusję, teksty prasowe, 1980

The Persians na 4 głosy, 5 aktorów, perkusję, fortepian i 3 instrumenty, sł. Ajschylos, 1985

Chains na głos i 6 instrumentów, 1986

The Triumph of Death, oratorium na 4 głosy i kwartet smyczkowy, sł. P. Weiss, 1988

Logique na głos, flet, wiolonczelę i fortepian, sł. P. Verlaine, 1997

Multimedialne:

Composition na 2 wykonawców, taśmy i 2 amplifikowane szyby okienne, 1964

Zoologischer Garten na urządzenia elektroniczne i taśmę, 1965

Impersonation na 2 głosy, taśmę 4-ścieżkową i urządzenia elektroniczne, sł. kompozytor i inni, 1966

Projector Piece na urządzenia elektroniczne, tancerzy i slajdy, 1966

Portrait na tancerza-śpiewaka, oświetlenie, slajdy, film, taśmę, fotorezystory, 1967

Falling Music na amplifikowany fortepian i taśmę, 1971

To the Earth na głośnik, 1985, wyk. Warszawska Jesień 2002