Logotypy UE

Gippius, Jewgienij

Biogram

Gippius Jewgienij Władimirowicz, *7 VII (24 VI) 1903 Carskie Sioło (obecnie miasto Puszkin), †1985, radziecki folklorysta i muzykolog. Studiował na wydziale etnologiczno-lingwistycznym uniwersytetu w Leningradzie (1920–24) oraz historię muzyki w Instytucie Historii Sztuki, tamże odbył aspiranturę (1930) pod kierunkiem B. Asafjewa. W 1928 ukończył także studia kompozytorskie, dyrygenturę i historię muzyki w konserwatorium w Leningradzie. Gippius brał udział w wielu ekspedycjach folklorystycznych, m.in. na północy Rosji (1926–30 wraz z żoną, Z.W. Ewald), w okolicach Riazania w Rosji centralnej (1934–35), na Polesiu Białoruskim (1934), a także w Armenii, Gruzji i Uzbekistanie. Prowadził badania wśród ludów Mari, Mordwinów, Udmurt oraz Korni (1936–38). Nagrania dokonane na terenach północnych dały początek założonemu w 1927 przez Gippiusa (w 1931 połączonemu z Akademią Nauk ZSRR) archiwum fonograficznemu, którym Gippius kierował do 1943.

W latach 1931–52 Gippius pracował w Instytucie Etnografii Akademii Nauk ZSRR jako starszy pracownik naukowy. Równocześnie prowadził działalność dydaktyczną: w latach 1927–31 wykładał folklor muzyczny narodów Syberii w Instytucie Narodów Siewiera w Leningradzie, od 1939 do 1941 kierował katedrą muzyki ludowej w konserwatorium w Leningradzie, a w latach 1944–49 w konserwatorium w Moskwie. W 1958 otrzymał stopień doktora za krytyczne wydanie pieśni ludowych zebranych przez Bałakiriewa. Od 1959 do 1963 Gippius pracował w Instytucie Historii Sztuki Akademii Nauk ZSRR.

Zainteresowania folklorystyczne Gippiusa są bardzo rozległe. Badał on muzykę ludów Syberii, ugro-fińskich i turkijskich, studiując m.in. styl śpiewów solowych i wielogłosowych w obwodzie archangielskim. Badał także muzykę moskiewskich i leningradzkich Cyganów. Zajmował się nadto folklorem robotniczym i rewolucyjnym; pracował nad ustaleniem jednolitej terminologii i metod transkrypcji oraz nad zagadnieniami klasyfikacji i katalogowania.

Literatura: L. Mucharinskaja Nieutomimyj issledowatiel, „Sowietskaja Muzyka” 1974 nr 1.

Wykaz prac

Kultura protjażnoj pieśni na Piniegie, «Kriestianskoje Iskusstwo SSSR» 1928

Problema muzykalnogo folklora, „Sowietskaja Muzyka” 1933 nr 6

Kriestianskaja lirika, z Z.W. Ewald, Leningrad 1935

Intonacyonnyje elemienty russkoj czastuszki, «Sowietskij folklor» 1936 nr 4–5

K izuczeniju poeticzeskogo i muzykalnogo stila udmurtskoj narodnoj pieśni, z Z.W. Ewald, «Zapiski Udmurtskogo naucznoissledowatielskogo instituta istorii jazyka, litieratury i folkłora» t. 10, Iżewsk 1941

Sowietskaja folkloristika za 30 let, z W. Cziczerowem, „Sowietskaja etnografija” 1947 nr 4

O russkoj narodnoj podgolosocznoj polifonii w końce XVIII – naczale XIX wieka, „Sowietskaja etnografija” 1948 nr 2

M. Balakiriew – sobiratiel russkich narodnych piesien, „Sowietskaja Muzyka” 1953 nr 4 i 5

„Ej, uchniem” i „Dubinuszka”. Istorija piesien, Moskwa 1962

Osietinskije narodnyje pieśni, z B. Gałajewem, Moskwa 1963

Iz istorii pieśni „Krasnoje znamia”, z P. Sziriajewą, Moskwa 1969

Sowjetische Volkslied- und Volksmusikforschung. Ausgewählte Studien, red. E. Stockmann i H. Strobach, Berlin 1967 (zbiór prac Gippiusa)

wydania:

Jarienskije pieśni napietyje A. Epowoj, transkrypcja z nagrań, Leningrad 1926

Pieśni Pinieżja. Matierialy fonogramm-archiwa, zebrał i oprac. E.W. Gippius z Z.W. Ewald, Moskwa 1937

Narodnyje pieśni Wologodskoj oblasti. Sbornik fonografiiczeskich zapisiej, z Z.W. Ewald, Leningrad 1938

M. Balakiriew Russkije narodnyje pieśni, Moskwa 1957.