Gigault, Nicolas

Gigault [żigˊo] Nicolas, *1626 (?) Paryż, †20 VIII 1707 Paryż, francuski organista, klawesynista i kompozytor. Nauczyciel J. B. Lully’ego. Pracował jako organista w paryskich kościołach: St-Honoré (1646–52), St-Nicolas-des-Champs (1652–73), St- -Martin-des-Champs (od 1673), Hôpital du St-Esprit (od 1685). Skomponował ok. 200 miniatur organowych, które opublikował w dwóch zbiorach.

Wśród kompozycji Gigaulta przeznaczonych częściowo na organy, cembalo lub inne instrumenty klawiszowe, częściowo zaś wyłącznie na organy, na uwagę zasługują kolędy (zbiór z 1682), rozbudowane rozmiarowo, stanowiące dość schematycznie ujęte cykle wariacji, które należą do najwcześniejszych przykładów tego gatunku. Gigault napisał ponadto 3 msze organowe oparte na materiale chorału oraz liczne miniatury religijne uporządkowane w cykle według tonów kościelnych, m.in. wersety chorałowe, preludia, fugi itp. Ich cechy charakterystyczne to szerokie wykorzystanie z jednej strony chorału, z drugiej elementów tanecznych i żywej punktowanej rytmiki, a także bogata szata ornamentalna. W swej twórczości Gigault nawiązywał zarówno do dawnych francuskich tradycji muzyki organowej (Titelouze), jak też do wirtuozowskiego stylu włoskiego 1. połowy XVII w. (G. Gabrieli, Frescobaldi) i do ścisłej kontrapunktyki, typowej dla kompozytorów niemieckich tego okresu (Froberger). Utwory Gigaulta, poprawne technicznie i zróżnicowane pod względem formalnym, wzbogaciły francuski repertuar religijny 2. połowy XVII w., nie zyskały jednak trwałej popularności.

Literatura: N. Dufourcq La musique d’orgue française de J. Titelouze à J. Alain, Paryż 1941, 2. wyd. 1949; P. Hardouin Quatre Parisiens d’origine. Nivers, Gigault, Jullien, Boyvin, „Revue de Musicologie” XXXIX, 1957; G. Frotscher Geschichte des Orgelspiels und der Orgelkomposition, 3. wyd. Berlin 1966; W. Apel Geschichte der Orgel- und Klaviermusik bis 1700, Kassel 1967, tłumaczenie angielskie zrewidowane 1972; E. M. Guenther Composers of French noel variations in the 17th & 18th centuries, „Diapason” 1973–74 nr 1–3.