Logotypy UE

Bentzon, Jorgen

Biogram i literatura

Bentzon Jørgen Liebenberg, *14 II 1897 Kopenhaga, †9 VII 1951 Hørsholm, kuzyn flecisty Johana Svenda Bentzona i Nielsa Viggo Bentzona, duński kompozytor, z wykształcenia prawnik. Studiował kompozycję u C. Nielsena (1915–17) i w konserwatorium w Lipsku u S. Karg-Elerta (1920–21). W latach 1927–30 był przewodniczącym duńskiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, a w latach 1934–36 wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Duńskich Muzyków. W 1931 założył w Kopenhadze wraz z N.F. Høffdingiem szkołę muzyczną, której celem była popularyzacja muzyki, w szczególności współczesnej; kierował nią do 1946. Publikował też artykuły o muzyce i aktualnych problemach życia muzycznego.

Bentzon należy do pierwszej generacji duńskich kompozytorów reprezentujących postawę antyromantyczną. Pozostawał pod silnym wpływem C. Nielsena, a także Hindemitha, szczególnie w dziełach wcześniejszych. W jego twórczości ważne miejsce zajmują utwory kameralne. Stosował w nich specyficzną technikę polifoniczną, pozbawioną imitacji, polegających na łączeniu różnych pod względem wyrazowym linii melodycznych, z których każda uzależniona jest ściśle od właściwości fakturalnych realizującego ją instrumentu. Przykładem tego typu techniki są Racconti, należące do najciekawszych utworów kompozytora. Charakterystyczne dla Bentzona jest zainteresowanie konstrukcją dzieła, dążenie do zachowania klasycznej równowagi z równoczesnym wprowadzeniem rysów lirycznych. Problemem istotnym dla niego było nawiązanie kontaktu między kompozytorem a publicznością. Próbował to osiągnąć przez rezygnację z najnowszych zdobyczy języka muzycznego i uproszczenie swego stylu. Te tendencje popularyzacyjne ujawniły się szczególnie wyraźnie w późniejszych utworach, jak np. w Symfonii dickensowskiej, w operze Saturnalia oraz w licznych kompozycjach chóralnych.

Literatura: Mindeskrift over Jørgen Bentzon (‘wspomnienia o Jorgenie Bentzonie’), Kopenhaga 1957.

Kompozycje

Instrumentalne:

orkiestrowe:

Uwertura koncertowa op. 5, 1923

Folkevisevariationer (‘wariacje melodii ludowych’) op. 17 na orkiestrę szkolną, 1928

Trio symfoniczne op. 18 na trzy grupy instrumentalne, 1929

Photomontage op. 27, uwertura, 1934

Intermezzo espressivo op. 29 na orkiestrę, 1935

Wariacje op. 28 na małą orkiestrę, 1935

Sinfonia seria op. 33 na orkiestrę szkolną, 1937

Sinfonia buffa op. 35 na orkiestrę szkolną, 1939

Symfonia dickensowska op. 37, 1940

Koncert klarnetowy op. 39, 1941

Sinfonietta op. 41 na orkiestrę smyczkową, 1941

Symfonia bez op., 1947

kameralne:

Trio op. 2 na instrumenty smyczkowe, 1921

Kwartet smyczkowy nr 1 op. 3, 1922

Kwartet smyczkowy nr 2 op. 6, 1924

Trio op. 7 na instrumenty blaszane, 1924

Kwartet smyczkowy nr 3 op. 8, 1925

Kwartet smyczkowy nr 4 op. 11, 1925

Sonata bez op. na fagot, skrzypce i altówkę, 1926

Duo op. 16 na skrzypce i wiolonczelę, 1927

Kwartet smyczkowy nr 5 op. 15, 1928

Intermezzo op. 24 na skrzypce i klarnet, 1933

Racconti, 6 utworów kameralnych na różne obsady:

nr 1 op. 25, 1935

nr 2 op. 30, 1936

nr 3 op. 31, 1937

nr 4 op. 45, 1944

nr 5 op. 46, 1945

nr 6 op. 49, 1950

na instrument solo:

Wariacje fortepianowe op. 1, 1921

Sonata fortepianowa op. 43, 1946

utwory solowe na altówkę, rożek angielski, klarnet, fagot

Wokalne i wokalno-instrumentalne:

En romersk Fortælling (‘opowieść rzymska’) op. 32 na głos solo i chór kameralny, 1937

Mikrofoni nr 1 op. 44 na głos i zespół kameralny, 1939

pieśni z towarzyszeniem fortepianu

utwory chóralne

Sceniczne:

Saturnalia, opera, libr. wg Apulejusza, 1944